Η βία δεν έχει κουλτούρα, µόρφωση και χρώµα. Ο καθένας µπορεί να υποστεί, κάποια στιγµή στην ζωή του, µια µορφή βίας. Ιδιαίτερα οι γυναίκες και τα παιδιά καλούνται να αντιµετωπίσουν αυτή τη µάστιγα, πολλές φορές µέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Ταπείνωση, λύπη, ντροπή, απόγνωση είναι κάποια από τα συναισθήµατα που νιώθουν οι γυναίκες – θύµατα ενδοοικογενειακής βίας. Η καθηµερινότητά τους είναι γεµάτη από τρόµο και κάθε ελπίδα σωτηρίας ξεθωριάζει µέρα µε τη µέρα. Μέσα στους τοίχους ενός σπιτιού, παίζονται ανθρώπινες τραγωδίες µε θύµατα-πρωταγωνιστές, πολλές φορές, µικρά παιδιά. Οι συνέπειες είναι καταστροφικές. Με τη βοήθεια της ψυχολόγου Ελένης Παπαδοµαρκάκη, περιγράφουµε και ανατέµνουµε το φαινόµενο της ενδοοικογενειακής βίας.
Σήµερα, σε µια εποχή που η αξιοπρέπεια πλήττεται καθηµερινά εξαιτίας και της οικονοµικής κατάστασης, τα κρούσµατα βίας αυξάνονται. Οι νόµοι της φύσης επιστρέφουν, µε το «µεγάλο ψάρι να τρώει το µικρό». Στη συγκεκριµένη περίπτωση, οι αδύναµοι είναι οι γυναίκες και τα παιδιά που εξουσιάζονται από τους άνδρες. H Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc Συµβουλευτικής Ψυχολογίας,
κυρία Ελένη Παπαδοµαρκάκη, εξηγεί πως «ενδοοικογενειακή βία είναι η κακοποίηση που λαµβάνει χώρα µέσα στην οικογένεια και έχει ως θύµατα ένα ή περισσότερα από τα µέλη της. Η βία στην οικογένεια καλύπτεται συχνά από µυστικότητα και φόβο. Η θυµατοποίηση, τις περισσότερες φορές, είναι χρόνια».
κυρία Ελένη Παπαδοµαρκάκη, εξηγεί πως «ενδοοικογενειακή βία είναι η κακοποίηση που λαµβάνει χώρα µέσα στην οικογένεια και έχει ως θύµατα ένα ή περισσότερα από τα µέλη της. Η βία στην οικογένεια καλύπτεται συχνά από µυστικότητα και φόβο. Η θυµατοποίηση, τις περισσότερες φορές, είναι χρόνια».
Στις «υπανάπτυκτες» χώρες, γυναίκες λιθοβολούνται, βιάζονται, δολοφονούνται και ζουν στο σκοτάδι κυριολεκτικά και µεταφορικά. Ωστόσο, και στις χώρες της Δύσης, τα στατιστικά είναι αποκαρδιωτικά. Στη Βρετανία, κάθε τρεις µέρες δολοφονείται µία γυναίκα. Στη Σουηδία, κάθε δέκα µέρες µία γυναίκα κακοποιείται µέχρι θανάτου από τον σύζυγο ή σύντροφό της. Στην Ελβετία, το 20% των γυναικών έχει κακοποιηθεί σωµατικά. Στην Ισπανία, µία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερεις µέρες, περίπου 100 τον χρόνο! Το 1/3 από τις γυναίκες που βρίσκουν τον θάνατο, µαχαιρώνεται, το 1/3 φονεύεται µε πυροβόλο όπλο, το 20% στραγγαλίζεται και το 10% ξυλοκοπείται µέχρι θανάτου.
Γυναίκες σε απόγνωση
Η βία έχει πολλά πρόσωπα. Δεν είναι µόνο σωµατική, αλλά και σεξουαλική και συναισθηµατική. Τις πιο πολλές φορές, όµως, µια σωµατικά κακοποιηµένη γυναίκα έχει κακοποιηθεί και ψυχολογικά και σεξουαλικά. Δηλαδή, οι τρεις µορφές κακοποίησης συνυπάρχουν. Σύµφωνα µε την ειδικό:
- Με τον όρο «σωµατική κακοποίηση» αναφερόµαστε στην άσκηση σωµατικής βίας η οποία περιλαµβάνει: σπρώξιµο, χαστούκια, κλωτσιές, γροθιές, τσιµπιές, τράβηγµα µαλλιών, καψίµατα, φράξιµο της αναπνοής µέχρι λιποθυµίας, στραµπούληγµα ή σπάσιµο χεριών, απειλή ή επίθεση µε όπλο, άρνηση τροφής, ύπνου ή ιατρικής περίθαλψης και κλείδωµα µέσα ή έξω από το σπίτι.
- Με τον όρο «σεξουαλική κακοποίηση» αναφερόµαστε στην απαίτηση σεξουαλικής επαφής, στο βίαιο ερωτικό άγγιγµα, στον εξαναγκασµό σε σεξουαλικές πράξεις και στο σεξ µε την απειλή σωµατικής βίας. Συχνά, η σεξουαλική κακοποίηση συνοδεύεται από οργή και ζήλια, αλλά και χυδαία διακωµώδηση της γυναικείας φύσης.
- Με τον όρο «ψυχολογική βία» αναφερόµαστε στη λεκτική (προσβολές, απειλές), στην κοινωνική (αποξένωση) και στην οικονοµική (έλεγχος των οικονοµικών, στέρηση χρηµάτων) βία.
Με βάση τα παραπάνω, αντιλαµβανόµαστε γιατί οι συνέπειες κάθε µορφής βίας είναι καταστροφικές για τον ψυχισµό της γυναίκας. Η ψυχολόγος τονίζει ότι «οι συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας είναι ο σοβαρότατος φυσικός τραυµατισµός της γυναίκας, που µπορεί να φτάσει ακόµα και στο θάνατο, το έντονο άγχος και τα συναισθήµατα κατάθλιψης, η ιδέα ή η πράξη αυτοκτονίας και, συνολικά, ο κατακερµατισµός του εαυτού. Η διαιώνιση της κακοποίησης, σε µερικές περιπτώσεις, σχετίζεται µε το αίσθηµα αναξιότητας ή αδυναµίας της γυναίκας να απεµπλακεί από µία βίαιη σχέση και να σταθεί στα πόδια της».
Εύλογα, λοιπόν, πολλοί άνθρωποι θεωρούν άξιο απορίας γιατί οι γυναίκες δεν φεύγουν από το σπίτι και υποµένουν αυτά τα µαρτύρια. Εκείνοι που δεν το ζουν, θεωρούν πολύ εύκολη λύση τη φυγή. «Ανοίγεις την πόρτα, όσο ο άντρας είναι στη δουλειά του και φεύγεις», ακούγεται σε πολλές συζητήσεις. Η αλήθεια είναι πως τα πράγµατα είναι διαφορετικά. «Οι γυναίκες, που κακοποιούνται σωµατικά, συχνά προέρχονται από οικογένειες που ενθαρρύνουν την παθητικότητα και τον έλεγχο γύρω από τα συναισθήµατα των µελών τους. Μπορεί να έχουν χαµηλή αυτοεκτίµηση και εµπιστοσύνη στον εαυτό τους, να είναι διστακτικές και εξαρτηµένες και να έχουν µάθει να δέχονται αναντίρρητα τις παραδοσιακές αξίες, όπως π.χ. ότι «ο άνδρας τους είναι πάνω από όλα», εξοµολογείται η ειδικός. Έχει διαπιστωθεί, ότι γυναίκες που ως παιδιά είχαν τύχει σκληρής διαπαιδαγώγησης από τους γονείς τους, ανέχονται περισσότερο τον βίαιο σύντροφο». Οι γυναίκες που κάνουν προσπάθειες να πάψουν να είναι θύµατα βίας, πολλές φορές δεν τα καταφέρνουν και καταλήγουν να κλείνονται στον εαυτό τους, νιώθοντας αισθήµατα ντροπής και ενοχής, ότι είναι υπεύθυνες για ό,τι τους συµβαίνει.
Το προφίλ του δράστη
Παλαιότερα, συνηθίζαµε να συνδέουµε την άσκηση βίας µε άνδρες, που προέρχονται από χαµηλά κοινωνικά στρώµατα ή είναι ελάχιστα µορφωµένοι. Όµως δεν είναι έτσι.
Σύµφωνα µε την Έκθεση του Συµβουλίου της Ευρώπης (2004-2009), αναφέρεται ότι το φαινόµενο της ενδοοικογενειακής βίας µοιάζει να πολλαπλασιάζεται, όσο µεγαλύτερα είναι τα εισοδήµατα και το µορφωτικό επίπεδο.
Στην Ολλανδία, σχεδόν οι µισοί από όλους τους δράστες βίαιων πράξεων κατά των γυναικών είναι κάτοχοι πανεπιστηµιακού πτυχίου. Στη Γαλλία, οι δράστες είναι στελέχη µεγάλων επιχειρήσεων, αξιωµατικοί της αστυνοµίας ή του στρατού, µεγαλογιατροί, κ.λπ. Στην Ελλάδα, οι δράστες έχουν όλα τα πιο πάνω χαρακτηριστικά και επιπλέον, προστίθενται οι … ιερωµένοι.
Στις µέρες µας, «οι άνδρες που κακοποιούν σωµατικά τις συντρόφους τους είναι οξύθυµοι, καχύποπτοι και στερούνται δεξιοτήτων για τη διαχείριση και τον έλεγχο του θυµού τους. Μπορεί να µην εκδηλώνουν βίαιη συµπεριφορά σε άλλες πλευρές της ζωής τους. Ερευνητικά δεδοµένα πιστοποιούν ότι, στην πλειάδα των περιπτώσεων, τα άτοµα αυτά έχουν υπάρξει µάρτυρες ενδοοικογενειακής κακοποίησης στην παιδική τους ηλικία», συµπληρώνει η κυρία Παπαδοµαρκάκη. Συχνά, ο άνδρας-θύτης, λόγω χαµηλής αυτοεκτίµησης, χρησιµοποιεί τη σωµατική βία, ως εργαλείο για την επίδειξη της δύναµής του και πολλές φορές δεν παραδέχεται τις πράξεις του.
Τα παιδιά ως θύµατα ψυχολογικής βίας
- Καβγάδες µεταξύ των γονιών: Όταν ένα παιδί ζει σε ένα ήσυχο περιβάλλον και εισπράττει καθηµερινά την αγάπη και το σεβασµό του ενός γονιού προς τον άλλον, νιώθει συναισθηµατική ασφάλεια. Αντίθετα, αν η καθηµερινότητά του χαρακτηρίζεται από καβγάδες, εντάσεις, διαφωνίες και έντονα ξεσπάσµατα θυµού µεταξύ των γονιών, ο κόσµος του καταρρέει. Το πιο σηµαντικό όµως είναι ότι το παιδί, ζώντας µε καβγάδες, χάνει την εµπιστοσύνη του προς τους γονείς του, άρα δυσκολεύεται να στηριχτεί πάνω τους και έτσι καλλιεργείται η έλλειψη αυτοπεποίθησης. Aς µην ξεχνάµε, πως τα παιδιά παρατηρούν τον κόσµο και τον µιµούνται.
- Υποτίµηση και γελοιοποίηση: Πολλοί γονείς, έχουν αντικαταστήσει το ξύλο µε τις υστερικές φωνές και ουρλιαχτά, που έχουν σοβαρές επιδράσεις στον ψυχικό κόσµο των παιδιών. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άγρια ξεσπάσµατα θυµού, τα µειωτικά σχόλια, η γελοιοποίηση, η λεκτική εχθρότητα, έστω και σε µέτριο βαθµό µέσα στο σπίτι, διαταράσσουν τον ύπνο των παιδιών, το οποίο επιφέρει κούραση και άλλα προβλήµατα, όπως κακή διάθεση, µειωµένες σχολικές επιδόσεις και έλλειψη ενέργειας. Η λεκτική βία µπορεί να είναι εξαιρετικά επώδυνη, µε µακροχρόνιες ψυχολογικές επιπτώσεις και δυστυχώς τα συναισθηµατικά τραύµατα επουλώνονται πιο δύσκολα από τις ουλές της σωµατικής βίας.
- Aµέλεια και έλλειψη φροντίδας: Δυστυχώς, υπάρχουν παραδείγµατα γονέων που αµελούν τις καθηµερινές ανάγκες των παιδιών τους, όπως τη διατροφή, την εκπαίδευση, την ιατρική παρακολούθηση, τις επιθυµίες τους. Όταν οι γονείς δεν έχουν αρκετό χρόνο να αφιερώσουν στα παιδιά τους, αυτά µπορεί να αισθανθούν «µόνα» να αντιµετωπίσουν τα ερωτήµατα και τα καθηµερινά προβλήµατα που προκύπτουν. Αν το παιδί βρεθεί χωρίς στήριξη, τότε τα µικρά προβλήµατα µπορεί να γίνουν µεγάλα, ειδικά στην εφηβεία, οπότε οι ανησυχίες και οι πιέσεις είναι αυξηµένες. Αν αδιαφορούµε για την πρόοδό του στο σχολείο, για τις παρέες του, για τα χόµπι του, το παιδί χάνει το ενδιαφέρον του και παύει να προσπαθεί, νιώθοντας πως δεν υπάρχει νόηµα, αφού κανείς δεν θα το επιβραβεύσει.
- Σιωπηλή εχθρότητα: Μερικοί γονείς εκφράζουν σιωπηλά την εχθρότητα µεταξύ τους, πιστεύοντας ότι τα παιδιά δεν µπορούν να την αντιληφθούν. Κάνουν λάθος. Τα παιδιά έχουν ένστικτο και είναι σε θέση να αντιληφθούν πότε οι γονείς τους λένε ψέµατα και προσποιούνται. Η συνέπεια αυτής της συµπεριφοράς των γονιών είναι παιδιά που υποφέρουν από τον αρνητισµό που προσλαµβάνουν καθηµερινά. Μην µπορώντας να εξωτερικεύσουν τα συναισθήµατά τους, αποµακρύνονται και υποφέρουν σιωπηλά.
Το ξύλο, ΔΕΝ βγήκε απ’ τον Παράδεισο
«Τα παιδιά µπορούν να δεχθούν βία από τον ένα ή και τους δύο γονείς, φυσικούς ή θετούς. Η εµπειρία της χρόνιας και επαναλαµβανόµενης ενδοοικογενειακής – και κυρίως γονεϊκής – βίας, για ένα παιδί είναι εξαιρετικά τραυµατική». Δυστυχώς, κάθε χρόνο στη χώρα µας σηµαντικός αριθµός παιδιών, ακόµη και της πιο τρυφερής βρεφικής ηλικίας, παραπέµπονται σε παιδιατρικά νοσοκοµεία, µε ανεξήγητους σωµατικούς τραυµατισµούς, που θέτουν σε κίνδυνο τη σωµατική και ψυχοκοινωνική υγεία τους, αλλά ακόµη και την ίδια τους τη ζωή. Για πολλά χρόνια, διάφορες µελέτες εστίαζαν στην ψυχοπαθολογία του γονέα, για να εξηγήσουν το συγκεκριµένο πρόβληµα. Σήµερα, όµως, αναγνωρίζουµε πως η κακοποίηση παιδιού από τους γονείς του, είναι το αποτέλεσµα αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων που σχετίζονται, όχι µόνο µε τους γονείς, αλλά και µε τη δυσλειτουργία της οικογένειας και µε κοινωνικο-οικονοµικούς παράγοντες. Οι γονείς που ασκούν βία στα παιδιά τους, είναι και οι ίδιοι άτοµα που χρειάζονται βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας. Η κυρία Παπαδοµαρκάκη υποστηρίζει ότι «η σωµατική κακοποίηση αφήνει τις περισσότερες φορές ευδιάκριτα σηµάδια στο σώµα ενός παιδιού (µώλωπες, σηµάδια από τράβηγµα ή σφίξιµο στους βραχίονες ή στο στήθος, σηµάδια από δάγκωµα ή τσίµπηµα, τραύµατα οστών)». Ο γονιός που θα εντοπίσει τέτοια σηµάδια στο σώµα του παιδιού (προερχόµενα από τον άλλο γονέα) πρέπει «να το πλησιάσει µε πολλή προσοχή, να του µιλήσει για αυτό που είδε και να του δείξει ότι είναι σταθερά δίπλα του για να το βοηθήσει. Πρέπει να το ακούσει µε σεβασµό και να αντιµετωπίσει µε σοβαρότητα και ευθύνη αυτά που έχει να πει, χωρίς να αµφισβητήσει την εγκυρότητά τους. Τις πληροφορίες θα τις δώσει σιγά σιγά, µε τους ρυθµούς που το ίδιο αντέχει να αποκαλύψει την τραυµατική του εµπειρία».
Για να µην ξεπερνιούνται τα όρια…
Είναι σηµαντικό να γνωρίζουµε πώς να βοηθήσουµε ένα κακοποιηµένο άτοµο. Αυτό θα γίνει µόνο αν εµείς οι ίδιοι έχουµε ενηµερωθεί σωστά για το θέµα και δεν προχωράµε σε αυθαίρετες παρεµβάσεις που µπορεί να χειροτερέψουν την κατάσταση. Έτσι, όταν αντιληφθούµε κακοποίηση, ποτέ δεν λέµε στο θύµα να φύγει ή να µείνει. Το ενθαρρύνουµε να µιλάει κάθε φορά που υπάρχει βίαιο περιστατικό, το συνοδεύουµε στο αστυνοµικό τµήµα ή το νοσοκοµείο και του στεκόµαστε ψυχολογικά, µε αφοσίωση και χωρίς επικριτική διάθεση.
ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΘΥΜΑΤΑ…
Η ανέχεια, η ανεργία και η ανασφάλεια φέρνουν την Ελλάδα στην πρώτη θέση µεταξύ 8 ευρωπαϊκών χωρών, ως προς τη σωµατική και την ψυχολογική βία που ασκείται µεταξύ των ζευγαριών. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα που πραγµατοποιήθηκε σε πολίτες της Ισπανίας, της Ουγγαρίας, του Βελγίου, του Ηνωµένου Βασιλείου, της Σουηδίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας. Σύµφωνα µε την έρευνα, που στη χώρα µας πραγµατοποίησε η Εταιρεία Ερευνών και Επικοινωνίας MARC, τα ποσοστά τόσο της σωµατικής, όσο και της ψυχολογικής ενδοοικογενειακής βίας στην Ελλάδα εµφανίζονται αυξηµένα σε σύγκριση µε παλαιότερα στοιχεία και σε σχέση µε τα αντίστοιχα τελευταία στοιχεία των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Συγκεκριµένα, το 72% των ανδρών και το 70% των γυναικών δήλωσαν ότι σε διάστηµα ενός έτους υπέστησαν ψυχολογική κακοποίηση τουλάχιστον µία φορά και το 32% και 23% σωµατική επίθεση. Η κατάσταση φαίνεται ότι επηρεάζεται από την κρίση. Στους θύτες περιλαµβάνονται άτοµα όλων των µορφωτικών και οικονοµικών επιπέδων. Σύµφωνα µε τους ερευνητές, οι Έλληνες έχουν υψηλότερα ποσοστά στην ελαφρά σωµατική επίθεση, στην οποία εντάσσεται το να τραβήξει κάποιος απότοµα το χέρι του συντρόφου του, να τον σπρώξει, να του πετάξει κάτι ή να τον χαστουκίσει.
Ενδιαφέρον, πάντως, παρουσιάζουν τα στοιχεία που δείχνουν ότι στην Ελλάδα, όπως επίσης στην Ουγγαρία, στο Βέλγιο και την Ισπανία, τα θύµατα της ψυχολογικής κακοποίησης είναι στην πλειονότητά τους άνδρες. Το γεγονός αυτό εξηγείται από τους ειδικούς και αποδίδεται στην κρίση. Η ανεργία ακυρώνει στην πράξη τον παραδοσιακό ρόλο των αντρών στην οικογένεια και συνεπάγεται υποτιµητικά σχόλια (όπως π.χ. άχρηστος, ανίκανος) και επιθέσεις ή εκβιασµούς µε ψυχολογικό υπόβαθρο.
ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ
Τι πρέπει να κάνει µια γυναίκα όταν δεχθεί σωµατική βία:
- Να µιλήσει για το περιστατικό σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα που εµπιστεύεται.
- Να µεταβεί χωρίς καθυστέρηση στο νοσοκοµείο και να ζητήσει την καταγραφή του περιστατικού ως κακοποίηση, µε αναλυτική περιγραφή.
- Να πάρει φωτογραφίες, καθώς αποτελούν αποδεικτικό υλικό.
- Να καταγγείλει το συµβάν στην Αστυνοµία.
- Να αποµακρυνθεί από τον δράστη και να µείνει µε πρόσωπο που εµπιστεύεται ή σε κάποιον ξενώνα που φιλοξενεί γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί και τα παιδιά τους.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Γυναίκες που απευθύνονται σε συµβουλευτικά κέντρα:
Έγγαµες 66,75%, σε διάσταση 16,62%, χήρες 1,30%
Επαγγελµατική κατάσταση κακοποιηµένων γυναικών:
Άνεργες 56,69%, σε κακή οικονοµική κατάσταση 43,31%, σε µέτρια οικονοµική κατάσταση 41,72%
Μορφωτικό επίπεδο κακοποιηµένων γυναικών:
Τεχνολογικής ή Πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης 30%, υποχρεωτικής εκπαίδευσης 30%
Είδος βίας:
Λεκτική ή ψυχολογική βία 56%, σοβαρότερες µορφές βίας 3,6%, εξαναγκασµός σε σεξουαλική επαφή 3,5%
Θύτης:
Στο 82% των περιπτώσεων ο θύτης είναι ο σύζυγος του θύµατος, στο 12% ο σύντροφος και σε µικρότερα ποσοστά άτοµο του στενού οικογενειακού κύκλου της γυναίκας.
Τηλεφωνικές Γραµµές για περιστατικά βίας
- Γραµµή SOS ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ κατά της οικογενειακής βίας του Δικτύου Γυναικών Ευρώπης (πανελλαδικής εµβέλειας), χωρίς χρέωση: 800 11 88881, για κλήσεις από κινητό 210 7786800, 9 π.µ. – 3 µ.µ., όλες τις ηµέρες της εβδοµάδας. Παρέχεται νοµική και ψυχολογική στήριξη από δίκτυο εθελοντών/τριών νοµικών και ψυχολόγων.
- Τηλεφωνική Γραµµή Άµεσης Κοινωνικής Βοήθειας, 210 197, Εθνικό Κέντρο Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ). H γραµµή λειτουργεί όλο το 24ωρο, όλες τις ηµέρες της εβδοµάδας.
- 3. Κέντρο Κοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών (Κ.Κ.Υ.Γ.), Καµβουνίων 8, 2310 272725, Δευτέρα έως Παρασκευή, 10 π.µ. – 2 µ.µ.
- Ελένη Παπαδοµαρκάκη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc Συµβουλευτικής Ψυχολογίας, τηλ. 2102853577, www.prosarmogi.gr
Της Βιβέττας Λαϊνιώτη
*********************
Βία: Γυναίκες σε απόγνωση
Συνεχίζεις να είσαι με τον σύντροφό σου αλλά…
- Η σχέση σας απέχει πολύ από αυτό που είχες γνωρίσει και από αυτό που
είχες φανταστεί
- Η καθημερινότητά σου γίνεται απειλητική
- Παρά τις υποσχέσεις του, οι στιγμές συμφιλίωσης εναλλάσσονται με
περιόδους βίας
- Η αξιοπρέπειά σου νιώθεις ότι εκμηδενίζεται
- Η βία, με όλες της τις μορφές, έχει γίνει “ο σύντροφός σου”
Εάν δεν ξέρεις πια τι να κάνεις
Γνωρίζεις ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να σου προσφέρουν βοήθεια?
Ποιοι είναι οι πιθανοί συνομιλητές σου:
- Ο/Η γιατρός σου
- Ο/Η δικηγόρος σου
- Η αστυνομία
- Οι κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι στο Συμβουλευτικό Σταθμό του
Δήμου σου
- Οι ακόλουθοι φορείς και τηλεφωνικές γραμμές:
Τηλεφωνικές γραμμές:
Γραμμή SOS ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ κατά της οικογενειακής βίας του Δικτύου Γυναικών
Ευρώπης (πανελλαδικής εμβέλειας), χωρίς χρέωση: 800 11 88881,
για κλήσεις από κινητό 210 7786800, 9 π.μ. – 3 μ.μ., όλες τις ημέρες της
εβδομάδας: νομική και ψυχολογική στήριξη από δίκτυο εθελοντών/τριών νομικών και
ψυχολόγων
Τηλεφωνική Γραμμή Άμμεσης Κοινωνικής Βοήθειας, 210 197, Εθνικό Κέντρο Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), η γραμμή λειτουργεί όλο
το 24ωρο, όλες της ημέρες της εβδομάδας.
Κέντρο Κοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών (Κ.Κ.Υ.Γ.), Καμβουνίων 8, 2310 272725, Δευτέρα έως Παρασκευή, 10 π.μ. – 2 μ.μ. .
Φορείς φιλοξενίας και στήριξης
Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ),
Εθνικής Αντιστάσεως και Θησέως, Τέρμα Φοίνικα, 2310 471101 και
Καπάτου 4, Περιοχή Αξιού, 2310 550906
Εθνικής Αντιστάσεως και Θησέως, Τέρμα Φοίνικα, 2310 471101 και
Καπάτου 4, Περιοχή Αξιού, 2310 550906
Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Θεσσαλονίκης,
Καραολή και Δημητρίου 16, 2310 555074.
Καραολή και Δημητρίου 16, 2310 555074.
Στέγη γυναικών (και μητέρων) του Τάγματος της Μητέρας Τερέζας της Καλκούτας,
2310 521755
2310 521755
Εξειδικευμένοι φορείς στήριξης
ΑΡΣΙΣ, Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, Πτολεμαίων 35,
Θεσσαλονίκη, 22310 526150, Δευτέρα – Παρασκευή, 9 π.μ. – 6 μ.μ. . Παρέχει
νομική βοήθεια, ψυχολογική υποστήριξη, συμβουλευτική στα εργασιακά, καθώς και
δυνατότητα άμεσης προσωρινής φιλοξενίας, ιδίως σε ανήλικες αλλά και σε ενήλικες
γυναίκες. Το Κέντρο Υποστήριξης Νέων της ΑΡΣΙΣ (ΚΥΝ), Ζαλίκη 2, Θεσσαλονίκη,
2310 228850, Δευτέρα- Παρασκευή, 9 π.μ. – 6 μ.μ., παρέχει υποστήριξη κυρίως σε
άτομα εφηβικής ηλικίας.
ΕΡΓΑΝΗ, Κέντρο Στήριξης της Απασχόλησης και της Επιχειρηματικότητας
των Γυναικών, Καραβαγγέλη 1, Συκιές, 2310 621166 & 2310 630323 Δευτέρα
-Παρασκευή 9 π.μ. – 8 μ.μ., παρέχει ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική
και συμβουλευτική και προώθηση σε κατάρτιση, απασχόλιση και επιχειρηματικότητα.
Κέντρο Κοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών (Κ.Κ.Υ.Γ.), Εταιρία για τον Κοινωνικό Αποκλεισμό και την Ψυχική Υγεία
(Ε.Κ.Α.Ψ.Υ.) – Καμβουνίων 8, Θεσσαλονίκη, 2310 276782, Δευτέρα – Παρασκευή 10
π.μ. – 10 μ.μ. -ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, συμβουλευτική υποστήριξη, εκπαιδευτιά
προγράμματα και εργαστήρια, διασύνδεση.
ΧΕΝ Κοινωνική Υπηρεσία, Μητροπόλεως 18, 2ος όροφος, 2310
279792, Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 9 π.μ. -3 μ.μ., Τετάρτη: 12 μ.μ. – 6
μ.μ. ή 1:30 μ.μ. – 7:30 μ.μ., νομική συμβουλευτική, ψυχοκοινωνική στήριξη,
πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση, αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου.
PRAKSIS, (Προγράμματα Ανάπτυξης Κοινωνικής Στήριξης και
Ιατρικής Συνεργασίας), Αρκαδιουπόλεως 1 και Αγίου Δημητρίου, Θεσσαλονίκη, 2310
556145 και 2310 547751 Δευτέρα – Παρασκευή, 9 π.μ. – 5 μ.μ.. Πολυιατρεία με
οργανωμένο γενικό ιατρείο, γυναικολογικό ιατρείο, οδοντιατρείο και φαρμακείο με
όλο τον απαραίτητο ιατρικό και τον βασικό φαρμακευτικό εξοπλισμό για παροχή
πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης. Λειτουργεί Κοινωνική Υπηρεσία και Κέντρο
Νομικής Αρωγής.
Τι μπορείς να κάνεις μετά από ένα περιστατικό βίας
ΑΝ ΕΧΕΙς ΥΠΟΣΤΕΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑ Ή ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΖΥΓΟ/ΣΥΝΤΡΟΦΟ
- Πήγαινε χωρίς καθυστέρηση στο νοσοκομείο. Να ζητήσεις
οπωσδήποτε την καταγραφή του περιστατικού στο βιβλίο
συμβάντων του νοσοκομείου ως κακοποίηση. Πάρε αντίγραφο.
- Φρόντισε να βγάλεις φωτογραφίες. Αποτελούν αποδεικτικό υλικό.
- Να υποβάλεις μήνυση κατά του δράστη σε οποιοδήποτε αστυνομικό τμήμα
και να ζητήσεις την καταγραφή του περιστατικού κακοποίησης στο βιβλίο
συμβάντων του αστυνομικού τμήματος. Πάρε αντίγραφο.
- Αν οι αστυνομικοί δεν δείχνουν πρόθυμοι, θύμισέ τους ότι σύμφωνα με το
νέο νόμο υποχρεούνται να το κάνουν.
- Επικοινώνησε με κάποιο δικηγόρο ή με μία τηλεφωνική γραμμή S.O.S.
- Να ζητήσεις από τον εισαγγελέα να δώσει εντολή στον αρμόδιο
ιατροδικαστή για να υποβληθείς σε ιατροδικαστική εξέταση. Πάρε
το αντίγραφο της ιατροικαστικής εξέτασης.
- Εάν δεν επιθυμείς να επιστρέψεις στη συζυγική στέγη, μπορείς να
μετακομίσεις προσωρινά με τα ανήλικα παιδιά σου. Όμως φρόντισε να έχεις
ζητήσει προηγουμένως την καταγραφή του γεγονότος της κακοποίηςσης στο
βιβλίο συμβάντων της αστυνομίας ή να στείλεις μία εξώδικο δήλωση που να
ανακοινώνει στο σύζυγο τη μετοίκιση τη δική σου ή/και των παιδιών σου, για
να μη θεωρηθεί η κίνησή σου εγκατάλειψη της συζυγικής στέγης.
- Να θυμάσαι ότι η καταγραφή του περιστατικού αποτελεί σημαντικό
αποδεικτικό στοιχείο κατά του βίαιου συντρόφου και είναι πολύτιμη σε
διαδικασία διαζυγίου.
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ
Στην περίπτωση που υφίστασαι κακοποίηση υπάρχουν κάποια πράγματα που
μπορείς να κάνεις για να προστατεύσεις εσένα και τα παιδιά σου
- Προσπάθησε να εξασφαλίσεις από πριν υποστηρικτικό περιβάλλον, δηλαδή
φίλες και φίλους, συγγενείς, γείτονες, που θα είναι πρόθυμοι/εςνα σε
βοηθήσουν παρέχοντάς σου στέγη, τροφή, χρήματα, συνοδεία σε υπηρεσίες κλπ
- Να έχεις σκεφτεί πού θα πας αν χρειαστεί να φύγεις από το σπίτι π.χ.
σε κάποια φίλη ή σε ξενοδοχείο ή σε καταφύγειο γυναικών
- Να αποταμιεύεις χρήματα
- Να έχεις έτοιμη μια τσάντα με τα απαραίτητα για σένα και τα παιδιά σου
έγγραφα, όπως: ατυνομική ταυτότητα, διαβατήριο, βιβλιάριο υγείας,
βιβλιάριο καταθέσεων, φωτοτυπία φορολογικής δήλωσης, πιστοποιητικά των
παιδιών κλπ
- Αν είναι δυνατόν να έχεις συνεννοηθεί από πριν με μια γειτόνισσα ώστε
να καλέσει την αστυνομία μόλις ακούσει φωνές.
Αν απευθυνθεί σε σένα μια κακοποιημένη γυναίκα για βοήθεια
- Προσπάθησε να την ηρεμήσεις
- Μην την πιέζεις να πάρει αποφάσεις που δεν είναι ακόμη έτοιμη να πάρει
- Μην τηυν κρίνεις ή την κατακρίνεις για τη στάση που κρατάει απέναντι
στο δράστη της κακοποίησης
- Προσπάθησε να σταθείς δίπλα της για να μπορέσει να απευθυνθεί σε σένα
όταν το χρειάζεται
- Ενημέρωσέ την για τα δικαιώματά της, για το τι μπορεί να κάνει και για
τους φορείς υποστήριξης κακοποιημένων γυναικών
- Σε περίπτωση που διστάζεις ή δεν ξέρεις πώς να τη βοηθήσεις,
επικοινώνησε εσύ με τις γραμμές S.O.S.
Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ σε υπερασπίζεται…
Τον Οκτώβριο του 2006 ψηφίστηκε ο νόμος 3500/2006 για την αντιμετώπιση της
ενδοοικογενειακής βίας και τέθηκε σε ισχύ στις 25 Νοεμβρίου 2007.
Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου:
1.
Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί αξιόποινη πράξη και η
άσκηση βίας μεταξύ των μελών της οικογένειας απαγορεύεται. οι προστατευτικές
διατάξεις του νόξμου εφαρμόζονται και σε περιπτώσεις σταθερής συμβίωσης χωρίς
γάμο, όπως επίσης και στους τέως συζύγους.
2.
Ενδοοικογενειακή βία υπάρχει όταν ένα μέλος της
οικογένειας προξενεί/ασκεί σε άλλο μέλος:
α) εντελώς ελαφρά σωματική κάκωση
β) επικίνδυνη σωματική βλάβη
γ) βαριά σωματική ή διανοητική βλάβη
δ) απειλές που προκαλούν τρόμο ή ανησυχία ή απομόνωση
του θύματος ή προσβολή αξιοπρέπειας
3.
Τιμωρείται πλέον ο βιασμός μέσα στο γάμο ( ο
εξαναγκασμός της συζύγου σε ερωτική πράξη)
4.
Η ποινική δίωξη για τα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής
βίας ασκείται αυταπαγγέλτως, δηλαδή υποχρεωτικά. Υποχρεωτική είναι επίσης η
καταγραφή του περιστατικού από την αστυνομία, ενώ οποιαδήποτε πρωτοβουλία
νουθέτησης αντί καταγραφής, τιμωρείται.
5.
Η άσκηση ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί αιτία
διαζυγίου με ευθύνη του δράστη.
6.
Σε βάρος του δράστη εφαρμόζεται η αυτόφορη διαδικασία,
εφόσον δεν ευδοκιμήσει η ποινική διαμεσολάβηση. Ο θεσμός της ποινικής
διαμεσολάβησης προβλέπεται για τα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας και
γίνεται ενώπιον του Εισαγγελέα και εφόσον το επιθυμούν θύμα και θύτης. Στόχος
είναι η αποκατάσταση της αρμονικής συμβίωσης των συζύγων ή των συντρόφων. Η
διαδικασία ποινικής διαμεσολάβησης ξεκινά μόνο μετά από ανεπιφύλακτη
δήλωση του δράστη ότι:
α) δε θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε
πράξη ενδοοικογενειακής βίας
β) θα παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό –
θεραπευτικό πρόγραμμα σε δημόσιο φορέα
γ) θα άρει ή θα αποκαταστήσει τις συνέπειες των
πράξεών του και θα καταβάλλει χρηματική ικανοποίηση στο θύμα.
7.
Το θύμα μπορεί να συμφωνήσει στην έναρξη της ποινικής
διαμεσολάβησης, χωρίς να χάνει το δικαίωμα άσκησης αγωγής διαζυγίου.
Βία κατά των γυναικών
Είναι κάθε πράξη ή απειλή πράξης βίας που συνδέεται με
το φύλο και οδηγεί ή ενδέχεται να οδηγήσει σε σωματικές, σεξουαλικές,
ψυχολογικές βλάβες ή σε ταλαιπωρία της γυναίκας. Θύματα βίας γίνονται γυναίκες
διαφόρων ηλικιών, φλών, μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου. Η ανοχή στην
άσκηση βίας ή την απειλή βίας πλήττει το βιοτικό επίπεδο, την προσωπικότητα και
την αξιοπρέπεια των γυναικών.
[4η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τη Γυναίκα, Πεκίνο,
1995]
.
Άρσις
Δίκτυο Γυναικών Μεταναστριών Βορρείου Ελλάδας
Κέντρο Εργάνη
Praksis
Πρωτοβουλία Γυναικών Ενάντια στην Κακοποίηση
Το κείμενο αυτό είναι αντιγραφή από έντυπο με την
παρακάτω σημείωση:
“Το έντυπο αυτό είναι αποτέλεσμα κοινής προσπάθειας
μεμονωμένων γυναικών, γυναικείων συλλογικοτήτων και φορέων που
δραστηριοποιούνται στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συναντηθήκαμε την
άνοιξη του 2006 με σκοπό να συντονίσουμε και αενδυναμώσουμε τις προσπάθειές μας
για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, αυτόυ του μεγάλου κοινωνικού
προβλήματος που περιορίζει την ελευθερία και συχνά απειλεί την ίδια τη ζωή των
γυναικών και σταθμίζει το επίπεδο της δημοκρατίας και του πολιτισμού. Η
πρωτοβουλία μας είναι ανοικτή. Χρειαζόμαστε τη συμμετοχή σας. Αν θέλετε να
συνδράμετε στον αγώνα μας, επικοινωνείστε μαζί μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση
protovoulia_enantion_kakopoiisis@yahoo.gr“
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου