Σήμερα τελειώνει η επέτειος. 200 χρόνια Ελληνικό κράτος. Τελειώνει και η θητεία μάλλον της επιτροπής Αγγελοπούλου. Που δεν φρόντισε να μας κάνει καθόλου σοφότερους. Με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες υποθέσεις της περιόδου ήταν η δίκη του Κολοκοτρώνη, γνωστή και ως η δίκη των δικαστών. Η πλειοψηφία των Ελλήνων, δεν την γνωρίζει καν, κάποιοι έχουν την αμυδρή εικόνα ότι σχετίζεται με την προαιώνια αχαριστία του έθνους που δηλητηρίασε και τον Σωκράτη. Κάποιοι έχουν δει ίσως μια ταινία με τον Κούρκουλο φέροντα φενάκη, από όπου και η φωτογραφία. Γιατί όμως τελικά δικάστηκε ο Γέρος; Ποια η αιτία, ή έστω η αφορμή; Ποιος ήταν ο «διαβολικός» αντιβασιλέας Μάουρερ;
Ουδείς φρόντισε να μας ενημερώσει πότε, ούτε περιέργως πως, ο Ελληνικός κινηματογράφος, ότι η δίκη Κολοκοτρώνη σχετίζεται, έστω και εξ’αντακλάσεως, με το φλέγον εκκλησιαστικό ζήτημα και τη μοναστική περιουσία. Η αστική τάξη που στελέχωσε τον κρατικό μηχανισμό, επηρεασμένη από τις αρχές του Διαφωτισμού, από το 1827 ξεκίνησε μία διαδικασία ελαχιστοποίησης του ρόλου της Εκκλησίας και της προώθησης της πολιτειοκρατίας στις σχέσεις Κράτους Εκκλησίας. Τη διαδικασία κλήθηκε να φέρει εις πέρας ο Αντιβασιλέας Μάουρερ (ένας φιλελεύθερος νομομαθής προτεστάντης) μαζί με ένα εξαίρετο πνεύμα, τον Θεόφιλο Φαρμακίδη (αμφιβάλλω αν αναφέρεται στα σχολικά βιβλία).
Το 1832, στην ελεύθερη Ελληνική επικράτεια υπήρχαν 523 μονές κυρίως αντρικές. 8.000 μοναχοί που ήλεγχαν το ¼ των κτημάτων του Ελληνικού Βασιλείου με ετήσια έσοδα 2,15 εκ. δραχμές ετησίως!!! Πνευματικός καθοδηγητής της αντιμοναστικής πολιτικής ήταν ο διαφωτιστής Αδαμάντιος Κοραής ήδη από το 1821. Θεωρούσε το μοναχικό βίο μία από τις χειρότερες διαστροφές του Χριστιανισμού, προτείνοντας την δια της πειθούς εξάλειψή του και την μετατροπή των μονών σε σχολεία, νοσοκομεία ή πτωχοκομεία.
Τον Οκτώβριο του 1833, αποφασίστηκε η διάλυση όλων των μοναστηριών που είχαν λιγότερους από 6 μοναχούς. Διαλύθηκαν όλα τα γυναικεία μοναστήρια πλην τριών. Όσες μοναχές ήταν μικρότερες από 40 ετών, υποχρεώθηκαν να τα εγκαταλείψουν. Το 1834 απαγορεύτηκαν οι δωρεές στην Εκκλησία και όλη η μοναστηριακή περιουσία περιήλθε στο κράτος για να διατεθεί στην εκπαίδευση, τη χρηματοδότηση αρχαιολογικών σπουδών κλπ. Από τα 523 μοναστήρια που υπήρξαν, διατηρήθηκαν τα 146. 83 θα μένανε αλλά εξεγέρθηκαν οι Μανιάτες….
Οι αντιδράσεις πάμπολλες. Λογικό. Η εκκλησία έχοντας επιρροή στο λαό, χρησιμοποίησε κάποιες ακραίες ενέργειες (κατάσχεση και πώληση ιερών σκευών), ως αφορμή για να διαμορφώσει σενάριο συνωμοσίας που προέβλεπε πρόθεση των Αντιβασιλέων να εκριζώσουν το «ορθόδοξον φρόνημα». Ηγέτιδα πολιτική δύναμη σε αυτές τις αντιδράσεις, το Ρωσικό κόμμα στο οποίο ηγείτο ο Κολοκοτρώνης και η εφημερίδα του ο «Αιών». Η Ρωσία καλοέβλεπε τις αντιδράσεις για να αυξήσει την επιρροή της στο νεοσύστατο κράτος. Ο Μάουρερ ήθελε να αποκόψει αυτές τις προσπάθειες των Ρώσων. Ο Κολοκοτρώνης έχει αλληλογραφία με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Νέσελροντ, όπου ζητεί παρέμβαση του Τσάρου για να εκδιωχθεί ο Μάουρερ και ο Έϊδεκ. Συλλαμβάνεται για εσχάτη προδοσία και δικάζεται.
Έχω τη βεβαιότητα ότι ο αθεράπευτα φιλελεύθερος δικαστής Τερτσέτης, που παλαιότερα συγκρούστηκε σφοδρά με τον Καποδίστρια για τις δικτατορικές του τάσεις διακυβέρνησης, δεν διαφώνησε με την πολιτική Μάουρερ, αλλά με τον ίδιο τον Μάουρερ. Με την επιθυμία του τελευταίου να γίνει μία δίκη/παρωδία εξπρές την οποία θα ακολουθούσε και μία εξπρές εκτέλεση του Γέρου. Εναντιώθηκε, κέρδισε, έμεινε στην ιστορία. Και καλώς έμεινε. Το 1834 ο Μάουρερ ανεκλήθη από τη θέση του Αντιβασιλέα αφήνοντας ανολοκλήρωτο σπουδαίο νομοθετικό έργο.
Η προσπάθεια επίλυσης τους εκκλησιαστικού και της εκκλησιαστικής περιουσίας, έπεσε στο κενό. Επί της ουσίας τελικά τίποτα δεν άλλαξε και το κουβαλάμε ακόμα. Μία από τις τεράστιες καμπούρες που φύτρωσαν μαζί με το μόρφωμα του Ελληνικού κράτους. Καμπούρες για τις οποίες «προφανώς», ποιοι φταίνε;;; Oι ξένοι….
Και μία ακόμα διασκεδαστική καμπούρα για το τέλος.
Το 1836, με τη νομοθετική ρύθμιση του Άρμανσμπεργκ «Περί Κτηματολογίων» όποιος είχε στην κατοχή του κάποια έκταση, έπρεπε να την καταγράψει με λεπτομέρειες, σε ένα ειδικό δημόσιο βιβλίο, το «Κτηματολόγιον».
Σήμερα, 185 χρόνια μετά, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα….
Σωτήρης Χ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου