O Lykavitos.gr σας παρουσιάζει μεταφρασμένο ΟΛΟΚΛΗΡΟ το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Reuters για την εγχώρια Διαπλοκή
Πολλοί λένε ότι, στην Ελλάδα είναι ο δεσμός ανάμεσα στα ΜΜΕ, τις επιχειρήσεις και την πολιτική που ευθύνεται για τη κρίση που μαστίζει τη χώρα.
(Reuters) – Στο τέλος του 2011, ο Έλληνας ΥΠΟΙΚ Ε. Βενιζέλος έκανε μια δραματική έκκληση προκειμένου να σώσει τη χώρα του από την οικονομική καταστροφή.
Είπε: «Χρειάζεται να κάνουμε μια εθνική συλλογική προσπάθεια: όλοι μαζί πρέπει να κουβαλήσουμε το βάρος της κρίσης στη χώρα» δήλωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, που έκτοτε έγινε και ηγέτης του ΠΑΣΟΚ. «Έχουμε ανάγκη από ένα δίκαιο και κοινωνικά αποδεκτό σύστημα», είχε προσθέσει. Και μολονότι εκείνη η έκκλησή του είχε σκοπό να κινητοποιήσει την κοινωνία, κατέληξε να υπογραμμίσει τις αδυναμίες-κλειδιά για τη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα.
Η βασική ιδέα του Βενιζέλου ήταν ένας νέος φόρος στην ακίνητη περιουσία, που θα πληρωνόταν μέσα από το λογαριασμό του ηλεκτρικού και που θα ήταν δύσκολο να αποφύγει κανείς. Ο κόσμος εξαγριώθηκε και ο Τύπος ανέδειξε την οργή του, αποκαλώντας το φόρο "χαράτσι", από τον μισητό οθωμανικό φόρο που επιβλήθηκε στους Έλληνες επί Τουρκοκρατίας. Το όνομα κόλλησε και ο τότε πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ένοιωσε την ανάγκη να επικαλεσθεί στους ψηφοφόρους του ότι "είναι καλύτερα να χάσουμε κάτι για να μη χάσουμε τα πάντα."
Αλλά δεν θα έχαναν όλοι με αυτό το φόρο. Δύο μήνες πριν μια πηγή μέσα από την αγορά ενέργειας αποκάλυψε ότι κάποιες από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων και μιντιακών γκρουπ, πλήρωναν λιγότερα από τα μισά χρήματα ή δεν πλήρωναν καθόλου το λογαριασμό. Ο Νίκος Φωτόπουλος, συνδικαλιστής στη ΔΕΗ, δήλωσε πως είχαν γίνει εξαιρέσεις.
«Ήταν ένα δώρο στα πραγματικά αφεντικά, τους πραγματικούς ιδιοκτήτες της χώρας», είπε. «Οι πλούσιοι δεν πληρώνουν, ακόμη κι αυτή την ώρα.»
Αυτή τη φορά, ο Τύπος δεν έκανε και τόση φασαρία. «Ούτε κάλυψε τη δήλωση… γιατί οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ ήταν ανάμεσα σ’ εκείνους που ανέφερα» δήλωσε αργότερα ο Φωτόπουλος. Οι μεγάλες εφημερίδες στην Αθήνα είτε ξέχασαν να αναφέρουν ή υποβάθμισαν τους ισχυρισμούς του, υποστηρίζει τώρα το ρεπορτάζ του Reuters.
Σε πολλούς παρατηρητές, το επεισόδιο αυτό δείχνει ξεκάθαρα τη σχέση μεταξύ πολιτικών, επιχειρηματιών και μεγάλων ιδιοκτητών ΜΜΕ. Τα διαπλεκόμενα συμφέροντα αυτών των τομέων, αν και όχι απαραίτητα παράνομα ή ανήθικα, όλο και περισσότερο η ελληνική κοινωνία τα αντιμετωπίζει ως εμπόδιο των προσπαθειών της χώρας να σώσει την οικονομία της. Οι κριτικοί, λένε ότι, έχουν μερίδιο συμμετοχής στην πρόσφατη κρίση και ότι παρεμποδίζουν τη μεταρρύθμιση.
Οι ιδιοκτήτες των μεγάλων δημοσιογραφικών οργανισμών με τους οποίους το Reuters ήρθε σε επαφή, αρνήθηκαν οποιαδήποτε άσκηση επιρροής ή ειδική μεταχείριση ή δεν απάντησαν σε ερωτήσεις.
Αλλά λόγω της σημασίας που έχει η ελληνική κρίση παγκοσμίως, οι ανησυχίες επεκτείνονται και έξω από την Ελλάδα. Μια πηγή μέσα στην Τρόικα των δανειστών που συντηρεί την οικονομική επιφάνεια της Ελλάδας – ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ – δήλωσε:: "Το σύστημα είναι ιδιαίτερα «αιμομικτικό. Επειδή έχει κεκτημένα δικαιώματα, αντιτίθεται στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να γίνει η οικονομία ανταγωνιστική.»
Τα άκρα του Ελληνικού πολιτικού φάσματος μιλούν για το θέμα χρωματίζοντας τα λόγια τους. «Στην Ελλάδα, η πραγματική εξουσία βρίσκεται με τους ιδιοκτήτες των Τραπεζών, τα μέλη του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και τα διεφθαρμένα ΜΜΕ. Αυτό είναι το τρίγωνο της εξουσίας», λέει ο Αλέξης Τσίπρας, επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Πάνος Καμμένος, επικεφαλής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, δήλωσε: Τα ελληνικά μίντια είναι υπό τον έλεγχο ανθρώπων που εξαρτώνται από το κράτος. Τα ΜΜΕ ελέγχουν το Κράτος και το Κράτος ελέγχει τα ΜΜΕ. Είναι μια εικόνα αμοιβαίου εκβιασμού».
Άλλοι είναι πιο μετρημένοι στα λόγια τους. Ερωτηθείς για το χαράτσι, ο Βενιζέλος παραδέχθηκε ότι «υπάρχουν κάποιες κραυγαλέες περιπτώσεις πληρωμής μικρότερου φόρου ή καθόλου φόρου», αλλά κατηγόρησε για τούτο, τα φτωχά αρχεία της κρατικά ελεγχόμενης ΔΕΗ. «Δεν υπήρξε καμία περίπτωση που να ευνοούσε συγκεκριμένους ιδιοκτήτες» είπε.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σίμος Κεδίκογλου δήλωσε πως «η κυβέρνηση ελέγχει πάντοτε τον φόρο ακίνητης περιουσίας όποια λάθη θα διορθωθούν.»
Παλαιότερες προσπάθειες να συγκρατηθεί μια πιθανή σύγκρουση συμφερόντων σχετική με τα media – είχε λίγα αποτελέσματα, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν στην Ελευθερία και Ανεξαρτησία των ΜΜΕ, δημοσιευμένη το Δεκέμβριο του 2011. «Η πολιτική απέναντι στα ΜΜΕ παραμένει υψηλά συγκεντρωμένη στα χέρια της εκάστοτε κυβέρνησης και έχει επηρεασθεί αισθητά με αδιαφανείς και ανεπίσημους τρόπους, από πανίσχυρα οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που προσπαθούν να κερδίσουν εξουσία, κέρδος ή και τα δύο».
Ο Πάνος Καμμένος, επικεφαλής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, δήλωσε: Τα ελληνικά μίντια είναι υπό τον έλεγχο ανθρώπων που εξαρτώνται από το κράτος. Τα ΜΜΕ ελέγχουν το Κράτος και το Κράτος ελέγχει τα ΜΜΕ. Είναι μια εικόνα αμοιβαίου εκβιασμού».
Άλλοι είναι πιο μετρημένοι στα λόγια τους. Ερωτηθείς για το χαράτσι, ο Βενιζέλος παραδέχθηκε ότι «υπάρχουν κάποιες κραυγαλέες περιπτώσεις πληρωμής μικρότερου φόρου ή καθόλου φόρου», αλλά κατηγόρησε για τούτο, τα φτωχά αρχεία της κρατικά ελεγχόμενης ΔΕΗ. «Δεν υπήρξε καμία περίπτωση που να ευνοούσε συγκεκριμένους ιδιοκτήτες» είπε.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σίμος Κεδίκογλου δήλωσε πως «η κυβέρνηση ελέγχει πάντοτε τον φόρο ακίνητης περιουσίας όποια λάθη θα διορθωθούν.»
Παλαιότερες προσπάθειες να συγκρατηθεί μια πιθανή σύγκρουση συμφερόντων σχετική με τα media – είχε λίγα αποτελέσματα, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν στην Ελευθερία και Ανεξαρτησία των ΜΜΕ, δημοσιευμένη το Δεκέμβριο του 2011. «Η πολιτική απέναντι στα ΜΜΕ παραμένει υψηλά συγκεντρωμένη στα χέρια της εκάστοτε κυβέρνησης και έχει επηρεασθεί αισθητά με αδιαφανείς και ανεπίσημους τρόπους, από πανίσχυρα οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που προσπαθούν να κερδίσουν εξουσία, κέρδος ή και τα δύο».
Η διαπλοκή μεταξύ πολιτικών και ΜΜΕ είναι συχνή σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες ειδικά στην Ιταλία, όπου ο Silvio Berlusconi ήταν ταυτόχρονα πρωθυπουργός και επικεφαλής ενός media group, όπως και στη Βρετανία, όπου ιδιοκτήτες ΜΜΕ όπως ο Rupert Murdoch, Πρόεδρος της News Corp, είχαν συχνά επαφές με πολλούς υπουργούς της κυβέρνησης.
Αλλά οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τέτοιες επαφές είναι ιδιαίτερα σημαντικές στην Ελλάδα επειδή το Κράτος παίζει μεγάλο ρόλο στην οικονομία και επειδή οι μιντιάρχες έχουν συμφέροντα κι εκεί.
Ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί και τηλεοπτικά κανάλια αναπτύχθηκαν μόλις τη δεκαετία του 80, μετά από δεκαετίες ελέγχου τους από κρατικά ιδρύματα. Καθώς οι επιχειρηματίες σπρώχνονταν μέσα στο συνονθύλευμα συμφερόντων, η ρύθμιση των κανονισμών γινόταν τυχαία. Η μια κυβέρνηση μετά την άλλη άφηναν τους διαχειριστές των σταθμών να λειτουργούν χωρίς σωστή αδειοδότηση, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ του 2011 για τα ελληνικά media. Αυτή η ημι-ρυθμισμένη προσέγγιση οδήγησε την Ελλάδα να έχει μεγάλο αριθμό ΜΜΕ αναλογικά με τον πληθυσμό των 11 εκατομμυρίων.
Το 2009, η χώρα είχε 39 εθνικές καθημερινές εφημερίδες, 23 Κυριακάτικες και 14 εβδομαδιαίες, σύμφωνα με προηγούμενη έρευνα. Κατά κεφαλή, δηλαδή, η Ελλάδα έχει πολύ περισσότερους τίτλους απ’ ό,τι η Γερμανία ή η Μεγάλη Βρετανία. Η χώρα διαθέτει επίσης 9 ακόμη τηλεοπτικούς σταθμούς (;) , έξι εκ των οποίων είναι ιδιωτικοί και πολυάριθμους ραδιοσταθμούς.
Ένα από τα τηλεγραφήματα από την αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα που αποκάλυψαν τα Wikileaks, έλεγε:: «Πως γίνεται όλα αυτά τα μίντια να λειτουργούν δημιουργώντας κέρδος; Κι όμως, δεν είναι αυτό που κάνουν. Χρηματοδοτούνται μεν από τους ιδιοκτήτες τους, και σίγουρα δεν θα έλεγαν όχι σε διαφημιστικά κέρδη, αλλά ο βασικός σκοπός τους είναι να ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή».
Την ίδια ώρα, μάλιστα που, εκτός από τα ναυτιλιακά, όλη η υπόλοιπη οικονομία εξαρτάται από κρατικά συμβόλαια ή άδειες.
Αλλά οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τέτοιες επαφές είναι ιδιαίτερα σημαντικές στην Ελλάδα επειδή το Κράτος παίζει μεγάλο ρόλο στην οικονομία και επειδή οι μιντιάρχες έχουν συμφέροντα κι εκεί.
Ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί και τηλεοπτικά κανάλια αναπτύχθηκαν μόλις τη δεκαετία του 80, μετά από δεκαετίες ελέγχου τους από κρατικά ιδρύματα. Καθώς οι επιχειρηματίες σπρώχνονταν μέσα στο συνονθύλευμα συμφερόντων, η ρύθμιση των κανονισμών γινόταν τυχαία. Η μια κυβέρνηση μετά την άλλη άφηναν τους διαχειριστές των σταθμών να λειτουργούν χωρίς σωστή αδειοδότηση, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ του 2011 για τα ελληνικά media. Αυτή η ημι-ρυθμισμένη προσέγγιση οδήγησε την Ελλάδα να έχει μεγάλο αριθμό ΜΜΕ αναλογικά με τον πληθυσμό των 11 εκατομμυρίων.
Το 2009, η χώρα είχε 39 εθνικές καθημερινές εφημερίδες, 23 Κυριακάτικες και 14 εβδομαδιαίες, σύμφωνα με προηγούμενη έρευνα. Κατά κεφαλή, δηλαδή, η Ελλάδα έχει πολύ περισσότερους τίτλους απ’ ό,τι η Γερμανία ή η Μεγάλη Βρετανία. Η χώρα διαθέτει επίσης 9 ακόμη τηλεοπτικούς σταθμούς (;) , έξι εκ των οποίων είναι ιδιωτικοί και πολυάριθμους ραδιοσταθμούς.
Ένα από τα τηλεγραφήματα από την αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα που αποκάλυψαν τα Wikileaks, έλεγε:: «Πως γίνεται όλα αυτά τα μίντια να λειτουργούν δημιουργώντας κέρδος; Κι όμως, δεν είναι αυτό που κάνουν. Χρηματοδοτούνται μεν από τους ιδιοκτήτες τους, και σίγουρα δεν θα έλεγαν όχι σε διαφημιστικά κέρδη, αλλά ο βασικός σκοπός τους είναι να ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή».
Την ίδια ώρα, μάλιστα που, εκτός από τα ναυτιλιακά, όλη η υπόλοιπη οικονομία εξαρτάται από κρατικά συμβόλαια ή άδειες.
Ο ιδιοκτήτης ΜΜΕ, Ιωάννης Αλαφούζος δήλωσε στο Reuters ότι κάποια από τα μίντια είναι ουσιαστικά γραφεία Τύπου επιχειρηματικών ομίλων» Ο Αλαφούζος, στην οικογένεια του οποίου ανήκει το κανάλι ΣΚΑΙ, το 5ο μεγαλύτερο στην Ελλάδα και η κορυφαία εφημερίδα Καθημερινή, προσθέτει: «Είναι άρρωστο αυτό που συμβαίνει. Ο σκοπός των ΜΜΕ κυρίως εξυπηρετεί ειδικές αποστολές για τους ιδιοκτήτες τους».
Ο Αλαφούζος, του οποίου ο πλούτος προέρχεται από τη Ναυτιλία, δηλώνει πως η οικογένειά του ήταν προσεκτική να μην εξαρτάται από κυβερνητικές συμφωνίες. Οι επικριτές του όμως υποστηρίζουν ότι ήταν από τα πρώτα κανάλια που βρέθηκε ότι δεν πλήρωναν «χαράτσι» -κάτι που οφειλόταν στην τοπική γραφειοκρατία, λέει το κανάλι- ενώ έχει κατηγορηθεί ότι τα συμφέροντά του ευεργετούνται από την κρατική διαφήμιση. Όμως ο ίδιος ο αλαφούζος υποστηρίζει ότι πολύ μικρό κεφάλαιο από τα έσοδα του προέρχεται από αυτή την πηγή.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΟΚΡΑΤΙΑ
Ένας δεσμός διαπλεκόμενων συμφερόντων είναι και το MEGA Channel, ο μεγαλύτερος ελληνικός τηλεοπτικός σταθμός, που επίσης αποτελεί συνιδιοκτησία επιχειρηματιών που έιναι έιτε ηγέτες ή έχουν σχέσεις σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Το μεγαλύτερο συλλογικό μερίδιο στον τηλεοπτικό σταθμό ανήκει σε μέλη της οικογένειας του Γεώργιου Μπόμπολα. Ένας από τους γιους του, ο Φώτης, είναι διευθυντής στον Τηλέτυπο, την κυρίαρχη εταιρεία του καναλιού. Ένας άλλος γιος του, ο Λεωνίδας, είναι διευθύνων σύμβουλος και μεγαλομέτοχος στον Ελλάκτωρ, έναν γίγαντα της κατασκευαστικής βιομηχανίας, που ιδρύθηκε από τον πατέρα του και που έχει υπογράψει συμβόλαια πολλών εκατομμυρίων Ευρώ με το Κράτος. Ο Λεωνίδας δεν έχει μερίδιο στον Τηλέτυπο.
Η οικογένεια Μπόμπολα ελέγχει επίσης το Έθνος, μια δημοφιλή καθημερινή και Κυριακάτικη εφημερίδα καθώς και άλλα έντυπα μίντια και ιστοσελίδες. Από τα μεγάλα κεντρικά γραφεία της εκδοτικής επιχείρησης στο Χαλάνδρι, βορείου προαστίου των Αθηνών, η προέκταση των οικογενειακών συμφερόντων είναι εμφανής. Εκεί κοντά βρίσκεται το γνωστό δαχτυλίδι των Αθηνών, χτισμένο από ένα διεθνές consortium που περιελάμβανε το Ελλάκτορα. Ενώ δίπλα βρίσκεται η νέα σιδηροδρομική γραμμή που συνδέεται με το αεροδρόμιο, που χτίστηκε επίσης με συμμετοχή της οικογένειας Μπόμπολα.
Ο Γεώργιος Μπόμπολας δεν απάντησε αρχικά στις ερωτήσεις σχετικά με τις επιχειρήσεις της οικογενείας του. Αντίθετα, η εφημερίδα Έθνος δημοσίευσε αρκετά άρθρα τις ημέρες που ακολούθησαν το ερωτηματολόγιο του Reuters. Ένα από αυτά υποστήριξε ότι το Reuters "συνεχίζει, καθώς φαίνεται, να στοχοποιεί την χώρα, την ελληνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα". Ένα άλλο χαρακτήρισε το Reuters ως την Πέμπτη φάλαγγα της Τρόικα και ισχυρίσθηκε ότι η Αθήνα έχει πλημμυρίσει από ξένους που έρχονται για να αναλάβουν την καταστροφή δημόσιων προσωπικοτήτων σύμφωνα με το Αγγλοσαξονικό έθιμο».
Μετά από μια ακόμα έκκλησή μας(Reuters), ο Μπόμπολας δήλωσε σε επιστολή του ότι: "Ποτέ δεν χρησιμοποίησα τα media που ανήκουν σε εταιρείες στις οποίες συμμετέχω, για την προώθηση των συμφερόντων της εταιρείας Ellaktor S.A. ... Η εφημερίδα Έθνος ποτέ δεν άσκησε επιρροή ή ζήτησε χάρες από κυβερνώντες, προκειμένου να επωφεληθεί ο Ελλάκτωρ."
Ο Μπόμπολας δήλωσε ότι ο πρώην πρωθυπουργοί θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν ότι δεν έχει ζητήσει χάρες, προσθέτοντας: «Μπορεί να ισχυρισθεί κάποιος πως η σκληρή κριτική του Έθνους σε κυβερνητικές ενέργειες και πολιτικούς γενικά, έγινε μάλλον εμπόδιο παρά ότι ωφέλησε τα επιχειρηματικά συμφέροντα της Ελλάκτωρ».
Σε γραπτή τους δήλωση η κατασκευαστική φίρμα Ελλάκτωρ δηλώνει ότι θυγατρικές της έχουν αναλάβει και ιδιωτικά και δημόσια έργα και ότι επιδιώκει να αναλάβει δημόσια συμβόλαια συμμετέχοντας σε ανοιχτούς διεθνείς διαγωνισμούς, πάντοτε σε συμφωνία με την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Άλλοι επιχειρηματικοί ηγέτες που συμμετέχουν στο MEGA Channel περιλαμβάνουν την οικογένεια του Βαρδή Βαρδινογιάννη, που είναι από τους προεξέχοντες στα πετρέλαια και τη Ναυτιλία και το Σταύρο Ψυχάρη, που ελέγχει τον εκδοτικό όμιλο ΔΟΛ.
Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, υιός του Βαρδή, βρίσκεται μέσα στο διοικητικό συμβούλιο του MEGA Channel και η οικογένειά του ελέγχει άλλον ένα μικρότερο σταθμό το Star Channel. Η οικογένεια είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Motor Oil Hellas, ενός εκ των δύο λειτουργών διυλιστηρίων της χώρας.
Μέσω ενός email, εκπρόσωπος της οικογένειας δήλωσε: "Οι περισσότερες εταιρείες μας έχουν τη βάση τους στο εξωτερικό ή έχουν διεθνή έκθεση. Η παραγωγή και οι πωλήσεις των διυλιστηρίων της Motor Oil Hellas, της μεγαλύτερης επένδυσής μας στην Ελλάδα, αφορούν κατά 70% σε εξαγωγές και καμιά από τις εταιρείες μας δεν εξαρτάται κατά κανένα τρόπο από κυβερνητικά συμβόλαια ή επιχειρήσεις».
Ο Ψυχάρης, του οποίου η εταιρεία ΔΟΛ δημοσιεύει κορυφαίες εφημερίδες και έχει κερδίσει κυβερνητικά συμβόλαια για εκδόσεις στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τα ταξίδια και την τυπογραφία, είναι ο Πρόεδρος του MEGA Channel.
Το 2006, μήνυσε δύο ερευνητές δημοσιογράφους που υποστήριξαν σε μια ραδιοφωνική εκπομπή ότι άσκησε πιέσεις για την αγορά των Eurofighters στην Ελλάδα και ότι χρησιμοποίησε τις εφημερίδες του για να για να προωθήσει τις αξίες της διαπραγμάτευσης. Ο Ψυχάρης αρνήθηκε τις κατηγορίες. Τρία χρόνια αργότερα, μετά από μια παρουσία στο δικαστήριο, η υπόθεσή του απορρίφθηκε.
Το δικαστήριο απέρριψε έναν ισχυρισμό των δημοσιογράφων, αλλά αποδέχθηκε ότι η εφημερίδα του Ψυχάρη είχε κάνει καμπάνια για τη συμφωνία των Eurofighter. Εκκρεμεί η έφεση. Ο Ψυχάρης δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την υπόθεση.
Στα τέλη Νοεμβρίου, μια από τις εφημερίδες του είχε κατακρίνει τον Απόστολο Κακλαμάνη, πρώην Πρόεδρο της Βουλής, που είχε πει στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ότι η εποχή που οι ολιγάρχες επέβαλαν τον αρχηγό του κόμματος τελείωσε. Μέρες αργότερα αφότου μίλησε ο Κακλαμάνης, το Βήμα, κορυφαία εφημερίδα ελεγχόμενη από τον Ψυχάρη, έτρεξε ένα άρθρο αναφερόμενο στα σχόλιά του που υποσχόταν να κάνει εξίσου ενοχλητικές αποκαλύψεις για τον Κακλαμάνη.
Οι επικριτές των δεσμών μεταξύ των μίντια και των επιχειρήσεων υπενθυμίζουν την περίπτωση ενός χρυσορυχείου στη Χαλκιδική, στη βόρειο Ελλάδα. Τα ορυχεία πωλήθηκαν το 2003 σε μια νεοσυσταθείσα εταιρεία εξόρυξης. Λίγο αργότερα, η κατασκευαστική φίρμα στην οποία η οικογένεια Μπόμπολα έχει συμφέροντα απέκτησε μερίδιο σ’ αυτή.
Οι τοπικοί αντίπαλοι πολέμησαν σφοδρά προκειμένου να μη βγει άδεια για την εξόρυξη, λέγοντας ότι θα καταστρέψει το περιβάλλον. Ο Τόλης Παπαγεωργίου, ηγετική φιγούρα στην ομάδα διαμαρτυρίας Hellenic Mining Watch, υποστήριξε ότι οι εφημερίδες που ελέγχονται από το Μπόμπολα δεν ανέφεραν καθόλου τις διαδηλώσεις εναντίον του ορυχείου και μάλιστα δυσφήμησαν την υπουργό Τίνα Μπιρμπίλη που είχε μπλοκάρει την αδειοδότησή του.
«Μόλις μερικές ημέρες στη θητεία της, το 2009, έγινε στόχος των media που ήλεγχε ο Μπόμπολας, επειδή αρνήθηκε να δώσει άδεια σε μια εταιρεία εξόρυξης,» υποστήριξε ο Παπαγεωργίου.
Λίγες ημέρες μετά από την υπουργοποίησή της το 2009, οι εφημερίδες που ανήκαν στον Μπόμπολα της έδωσαν το παρατσούκλι Πράσινη Τίνα και κριτίκαραν την απόδοσή της.
Οι αναφορές έλεγαν ότι προσπαθούσε να σταματήσει πολλές μορφές ανάπτυξης, αλλά ποτέ δεν ανέφεραν ότι οι ιδιοκτήτες των εφημερίδων είχαν οικογενειακά συμφέροντα στο ορυχείο ή τον κατασκευαστικό τομέα.
Στην επιστολή του στο Reuters, ο Μπόμπολας δήλωσε ότι, το Έθνος υποστηρίζει σθεναρά μεγάλου μεγέθους projects που δημιουργούν θέσεις εργασίας και βοηθούν την χώρα να ξεπεράσει την οικονομική κρίση.
Η Μπιρμπίλη, που αρνήθηκε να σχολιάσει το άρθρο αυτό, αντικαταστάθηκε τον Ιούνιο του 2011. Η άδεια λειτουργίας του ορυχείου βγήκε τελικά. Και μετά την έκδοσή της, η κατασκευαστική Ελλάκτωρ, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία της, εισέπραξε ένα κέρδος 261 εκατομμυρίων Ευρώ εν μέρει πουλώντας και εν μέρει επαναπροσδιορίζοντας την τιμή της μετοχής σε μία Καναδικών συμφερόντων εταιρεία που είχε μέχρι εκείνη τη στιγμή αγοράσει το 95% των μετοχών.
Ένας πρώην σύμβουλος στον τότε Έλληνα πρωθυπουργό δήλωσε ότι η καθαίρεση της Μπιρμπίλη δεν είχε σχέση με το ορυχείο. Ο πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος όμως που ενέκρινε τελικά την αδειοδότηση, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου είπε ότι «η απόφαση πάρθηκε αποκλειστικά στη βάση της έρευνας για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.»
Στην επιστολή του στο Reuters, ο Μπόμπολας δήλωσε ότι «η μόνη υπάρχουσα σύνδεση του ορυχείου με την οικογένειά του ήταν η μη άμεση συμμετοχή του γιου του σε ποσοστό λιγότερο από 1%.»
Στα μίντια, οι συγκρούσεις συμφερόντων μπορούν να λάβουν χώρα και σε χαμηλότερα επίπεδα. Χωμένη βαθιά μέσα στο αρχηγείο του συνδικαλιστικού οργάνου των δημοσιογράφων της Αθήνας, της ΕΣΗΕΑ, βρίσκεται μια λίστα με μέλη της που εργάζονται για την κυβέρνηση, για παράδειγμα σε γραφεία Τύπου, ενώ την ίδια ώρα φορούν και το δημοσιογραφικό καπελάκι του Τύπου.
Οι κανόνες του συνδικάτου απαγορεύουν στα μέλη του να δουλεύουν σε κυβερνητικούς τομείς που καλύπτουν και ως δημοσιογράφοι. Σε μια προσπάθεια να αποκαλύψουν ποιοι παραιάζουν αυτό τον όρο, το συνδικάτο απέκτησε μια λίστα εργαζομένων εις την κυβέρνηση δημοσιογράφων το 2005. Αλλά ποτέ δεν δημοσιεύθηκε.
Κάποιοι μέσα στις λίστες διαμαρτυρήθηκαν. Οι Έλληνες δικαστικοί έκριναν ότι η λίστα θα παραβιάσει προσωπικά δεδομένα. Ήταν μια απόφαση που ο Δημήτρης Τρίμης, Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, αποκαλεί μια μεγάλη ήττα.
"Υπάρχει ένα Τρίγωνο που αποτελείται από την πολιτική και οικονομική εξουσία και τους ιδιοκτήτες των μίντια και κανείς δεν γνωρίζει ποιος έχει το πάνω χέρι" υποστηρίζει στο Reuters, ο Τρίμης καθισμένος κάτω από τα πορτρέτα των προηγούμενων Προέδρων της Ένωσης. "Αρχίζει από την κορυφή, μεταξύ του εκάστοτε υπουργού και του εκδότη και κατρακυλά στο επίπεδο τοπυ γραφείου τύπου και του δημοσιογράφου. Είναι πυραμίδα", εξηγεί.
Ένα παράδειγμα λέει, αφορά σε ένα τηλεοπτικό σταθμό που δημιουργήθηκε το 2007 από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να προωθήσει τις δραστηριότητές του. Αν και 50 άτομα, μεταξύ τους δημοσιογράφοι του πολιτικού ρεπορτάζ, προσελήφθησαν, μόνο μερικοί ασχολήθηκαν με αυτό. "Μετά προσελήφθησαν και άλλοι και κάποια στιγμή έγινε φανερό ότι ο σταθμός ήταν για να βγάζουν τα τυχερά τους, δηλ. το κάτι παραπάνω".
Εκπρόσωπος του Υπουργείου δήλωσε ότι το στούντιο ποτέ δεν προσέλαβε προσωπικό ολικής απασχόλησης και ότι έκλεισε το 2009.
Το Reuters έχει επιβεβαιώσει τις ταυτότητες τουλάχιστον 9 γραμματέων τύπου σε οικονομικά ιδρύματα που εργάζονται ταυτόχρονα και σε media, που δεν έκαναν και καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια να ζητήσουν τη μεταρρύθμιση του συστήματος. Στους διπλοθεσίτες συγκαταλέγονται οι Αλέξανδρος Κασσιμάτης, οικονομικός δημοσιογράφος για Κυριακάτικη εφημερίδα που επίσης εργάζεται ως επικεφαλής των δημοσίων σχέσεων της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (ΕΕΚ), ενός ρυθμιστή-κλειδί για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες. Το Reuters δεν βρήκε άρθρα που να έγραψε ο Κασσιμάτης, που συνήθως γράφει για ετιαρείες αλλά όχι για τη ΕΕΚ, για την οποία ξεκαθάρισε το ρόλο του.
Λέει: " Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Η ΕΣΗΕΑ επιτρέπει σε μέλη της να εργάζονται σε γραφεία τύπου με την προϋπόθεση ότι δεν καλύπτουν θέματα των εταιρειών για τις οποίες δουλεύουν. Και εγώ ποτέ δεν καλύπτω θέματα της CMC."
Σε ένα email του στο Reuters, ο ΚώσταςΜποτόπουλος, Πρόεδρος της ΕΕΚ, δηλώνει ότι οι εργασίες του Κασσιμάτη είναι ταιριαστές.
Μια άλλη δημοσιογράφος που δεν αντιμετώπισε άμεση σύγκρουση συμφερόντων, είναι η επονομαζόμενη και ως "Φως, Νερό, Τηλέφωνο" από συναδέλφους της γιατί εργαζόταν ταυτόχρονα στο Βήμα και τρεις εταιρείες του Δημοσίου. Η Ιωάννα Μάνδρου, που εργάζεται τώρα για την Καθημερινή και το ΣΚΑΙ, επιβεβαίωσε στο Reuters ότι εργάστηκε στο παρελθόν για το γραφείο Τύπου του ΟΤΕ, και για λίγο καιρό ως σύμβουλος για την ΕΥΔΑΠ. Όμως αρνείται ότι εργάσθηκε για τη ΔΕΗ.
"Στο Βήμα", δηλώνει " ήμουν ρεπόρτερ καλύπτοντας το δικαστικό δελτίο και αυτό δεν είχε καμιά σχέση με τη δουλειά μου στον ΟΤΕ. Και όταν λέω ότι δούλευα για τον ΟΤΕ, πραγματικά εννοώ ότι δούλευα", επισημαίνει η ίδια. ¨Μπορώ να αναφέρω ότι, το 95% των εργαζομένων σε παρόμοιες εργασίες, δεν κάνουν τίποτα." Πρόσθεσε ότι, ήταν σύνηθες για τους πολιτικούς να κανονίζουν τέτοιες δουλειές ως χάρες.
Ο Σίμος Κεδίκογλου, εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης, δήλωσε από την πλευρά του ότι μέλη της συνδικαλιστικής ένωσης των δημοασιογράφων έχουν το δικαίωμα να εργάζονται σε τέτοιες εταιρείες κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, και βέβαια μόνο αν δεν υπάρχει για αυτούς σύγκρουση συμφερόντων.
ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Μεταξύ κρασιού και ποικιλίας κεμπάπ, μια κρύα βραδιά του Οκτωβρη του 2004, ο τότε πρωθυπουργός της χώρας Κώστας Καραμανλής κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στους δυνατούς της ελληνικής κοινωνίας. "Δε θα αφήσουμε", είχε πει" πέντε νταβατζήδες και πέντε κεκτημένα συμφέροντα να επηρεάζουν την πολιτική μας ζωή", σε μια συνάντηση στην ταβέρνα Μπαϊρακτάρης στη Αθήνα, σύμφωνα με τους παρευρισκόμενους. Δεν είχε συγκεκριμενοποιήσει για ποιον χτυπούσε η καμπάνα.
Οι επόμενες προσπάθειες του Καραμανλή να περιορίσει την πρόσβαση των ιδιοκτητών μίντια σε κυβερνητικά συμβόλαια αντιμετωπίσθηκε με μετωπικές επιθέσεις από τον Τύπο. Αλλά στο τέλος, η ήττα ήρθε από την Ευρωπαίκή Επιτροπή: το 2005, υποστήριξε ότι τα σχέδια του Καραμανλή έρχονταν σε αντίθεση με τους νόμους της Ε.Ε. περι ανταγωνισμού, αναγκάζοντάς τον να τα πετάξει στην κάλαθο των αχρήστων. Από τότε, καμιά σημαντική προσπάθεια δεν έγινε για να αντιμετωπισθεί η διαπλοκή των συμφερόντων. Οι πολιτικοί που τα βάζουν με τα αφεντικά των media ρισκάρουν να βρουν τον Τύπο εναντίον τους, σύμφωνα με έναν έλληνα πολιτικό που μίλησε στο Reuters για τις εμπειρίες του, όταν ήταν υπουργός σε πρώην κυβέρνηση. Κάποια στιγμή ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, ένας ιδιοκτήτης ένός μέσου του ζήτησε να τον βοηθήσει να σταματήσει μια δικαστική έρευνα στις μπίζνες του επιχειρηματία. Και σε μια άλλη περίπτωση, ένας ιδιοκτήτης εφημερίδας που χρώσταγε ένα εκατομμύριο ευρώ σε μια κρατική εταιρεία έκανε επαφή για να κάνει συμβιβασμό και να αποφύγει το χρέος.
Είπε λοιπόν: " Θα βάζω μια διαφημιστική καταχώρηση κάθε μέρα για την κρατική εταιρεία στην εφημερίδα για αντάλλαγμα" Περίμενε λοιπόν εγώ να τηλεφωνήσεω στην εταιρεία και να κάνω τη συμφωνία. Αρνήθηκα όμως να μεσολαβήσω" είπε ο πρώην υπουργός, που μίλησε υπό το καθεστώς ανωνυμίας. Είπε άλλωστε ότι, αμέσως ξεκίνησαν οι αρνητικές αναφορές εναντίον του από την εφημερίδα του εκδότη.
Η επιμονή που δείχνουν τα φαινόμενα σύγκρουσης συμφερόντων αντικατοπτρίζεται στην πρόσφατη Έρευνα για τη Διαφθορά (Corruption Perceptions Index) που δημοσίευεσε η διεθνής Διαφάνεια (Transparency International ή TI). Η Ελλάδα κατέλαβε την 94η θέση - 14 θέσεις χαμηλότερα από το 2011 και έλαβε τη χειρότερη βαθμολογία για χώρα της Ευρωζώνης, ενώ περιληπτικά η εν Ελλάδι οργάνωση της ΤΙ ανέφερε ότι, "υπάρχουν σημαντικά δομικά προβλήματα όσον αφροά στον εκτελεστικό, το δημοσιογραφικό και επιχειρηματικό τομέα της χώρας".
Ο Σίμος Κεδίκογλου, δηλώνει τώρα ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να ομαλοποιήσει τις εκπομπές, να μεταρρυθμίσει το καθεστώς των αδειών υπό όρους και να εισαγάγει νομοθεσία που θα δημιουργήσει τους κανόνες που θα ρυθμίζουν για πάντα την τηλεοπτική αγορά.
Ακόμη όμως και χωρίς νομοθεσία, το περιβάλλον αλλάζει. Μέχρι το 2013, η ελληνική οικονομία θα έχει συρρικνωθεί κατά το 1/4 τα τελευταία 5 χρόνια. Οι οικονομικές πιέσεις έχουν ενταικοποιηθεί. Η διαφημιστική δαπάνη έχει συρρικωνθεί και μια πρόσφατη έκθεση του Reuters σχετικά με τους ισολογισμούς των δημοσιογραφικών ομίλων δείχνει ότι 18 αθηναϊκές εταιρείες έχουν ανακοινώσει ζημίες του ύψους των 2 δις Ευρώ.
Την ίδια ώρα, οι διεθνείς δανειστές της Ελλάδας, επιθυμούν να δουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα για τα δις που δανείζουν. Απαιτούν, δηλαδή, να μπουν επίτροποι στις Τράπεζες, τοποθετημένοι από την Τρόικα που θα κάτσουν μέσα στα διοικητικά τους συμβούλια και θα δίνουν το τελικό ΟΚ στις εγκρίσεις μεγάλων δανείων, συμπεριλαμβανομένων κι εκείνων που προορίζονται για δημοσιογραφικούς ομίλους.
Οι εφημερίδες Έθνος και Βήμα αντέδρασαν σ' αυτή την πρόταση με δυναμικά editorial. "Η Ελλάδα δεν είναι αποικία" έγραψε ο Ψυχάρης στην πρώτη σελίδα του Βήματος: "Απευθύνομαι σε εκείνους που πιστεύουν ότι αυτό που το Γ' Ράιχ απέτυχε να κάνει, θα επιτευχθεί τώρα από τους Ευρωπαίους γυρολόγους του χρήματος"
Οι κανόνες του συνδικάτου απαγορεύουν στα μέλη του να δουλεύουν σε κυβερνητικούς τομείς που καλύπτουν και ως δημοσιογράφοι. Σε μια προσπάθεια να αποκαλύψουν ποιοι παραιάζουν αυτό τον όρο, το συνδικάτο απέκτησε μια λίστα εργαζομένων εις την κυβέρνηση δημοσιογράφων το 2005. Αλλά ποτέ δεν δημοσιεύθηκε.
Κάποιοι μέσα στις λίστες διαμαρτυρήθηκαν. Οι Έλληνες δικαστικοί έκριναν ότι η λίστα θα παραβιάσει προσωπικά δεδομένα. Ήταν μια απόφαση που ο Δημήτρης Τρίμης, Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, αποκαλεί μια μεγάλη ήττα.
Ένα παράδειγμα λέει, αφορά σε ένα τηλεοπτικό σταθμό που δημιουργήθηκε το 2007 από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να προωθήσει τις δραστηριότητές του. Αν και 50 άτομα, μεταξύ τους δημοσιογράφοι του πολιτικού ρεπορτάζ, προσελήφθησαν, μόνο μερικοί ασχολήθηκαν με αυτό. "Μετά προσελήφθησαν και άλλοι και κάποια στιγμή έγινε φανερό ότι ο σταθμός ήταν για να βγάζουν τα τυχερά τους, δηλ. το κάτι παραπάνω".
Εκπρόσωπος του Υπουργείου δήλωσε ότι το στούντιο ποτέ δεν προσέλαβε προσωπικό ολικής απασχόλησης και ότι έκλεισε το 2009.
Το Reuters έχει επιβεβαιώσει τις ταυτότητες τουλάχιστον 9 γραμματέων τύπου σε οικονομικά ιδρύματα που εργάζονται ταυτόχρονα και σε media, που δεν έκαναν και καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια να ζητήσουν τη μεταρρύθμιση του συστήματος. Στους διπλοθεσίτες συγκαταλέγονται οι Αλέξανδρος Κασσιμάτης, οικονομικός δημοσιογράφος για Κυριακάτικη εφημερίδα που επίσης εργάζεται ως επικεφαλής των δημοσίων σχέσεων της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (ΕΕΚ), ενός ρυθμιστή-κλειδί για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες. Το Reuters δεν βρήκε άρθρα που να έγραψε ο Κασσιμάτης, που συνήθως γράφει για ετιαρείες αλλά όχι για τη ΕΕΚ, για την οποία ξεκαθάρισε το ρόλο του.
Λέει: " Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Η ΕΣΗΕΑ επιτρέπει σε μέλη της να εργάζονται σε γραφεία τύπου με την προϋπόθεση ότι δεν καλύπτουν θέματα των εταιρειών για τις οποίες δουλεύουν. Και εγώ ποτέ δεν καλύπτω θέματα της CMC."
Μια άλλη δημοσιογράφος που δεν αντιμετώπισε άμεση σύγκρουση συμφερόντων, είναι η επονομαζόμενη και ως "Φως, Νερό, Τηλέφωνο" από συναδέλφους της γιατί εργαζόταν ταυτόχρονα στο Βήμα και τρεις εταιρείες του Δημοσίου. Η Ιωάννα Μάνδρου, που εργάζεται τώρα για την Καθημερινή και το ΣΚΑΙ, επιβεβαίωσε στο Reuters ότι εργάστηκε στο παρελθόν για το γραφείο Τύπου του ΟΤΕ, και για λίγο καιρό ως σύμβουλος για την ΕΥΔΑΠ. Όμως αρνείται ότι εργάσθηκε για τη ΔΕΗ.
"Στο Βήμα", δηλώνει " ήμουν ρεπόρτερ καλύπτοντας το δικαστικό δελτίο και αυτό δεν είχε καμιά σχέση με τη δουλειά μου στον ΟΤΕ. Και όταν λέω ότι δούλευα για τον ΟΤΕ, πραγματικά εννοώ ότι δούλευα", επισημαίνει η ίδια. ¨Μπορώ να αναφέρω ότι, το 95% των εργαζομένων σε παρόμοιες εργασίες, δεν κάνουν τίποτα." Πρόσθεσε ότι, ήταν σύνηθες για τους πολιτικούς να κανονίζουν τέτοιες δουλειές ως χάρες.
Ο Σίμος Κεδίκογλου, εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης, δήλωσε από την πλευρά του ότι μέλη της συνδικαλιστικής ένωσης των δημοασιογράφων έχουν το δικαίωμα να εργάζονται σε τέτοιες εταιρείες κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, και βέβαια μόνο αν δεν υπάρχει για αυτούς σύγκρουση συμφερόντων.
Μεταξύ κρασιού και ποικιλίας κεμπάπ, μια κρύα βραδιά του Οκτωβρη του 2004, ο τότε πρωθυπουργός της χώρας Κώστας Καραμανλής κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στους δυνατούς της ελληνικής κοινωνίας. "Δε θα αφήσουμε", είχε πει" πέντε νταβατζήδες και πέντε κεκτημένα συμφέροντα να επηρεάζουν την πολιτική μας ζωή", σε μια συνάντηση στην ταβέρνα Μπαϊρακτάρης στη Αθήνα, σύμφωνα με τους παρευρισκόμενους. Δεν είχε συγκεκριμενοποιήσει για ποιον χτυπούσε η καμπάνα.
Οι επόμενες προσπάθειες του Καραμανλή να περιορίσει την πρόσβαση των ιδιοκτητών μίντια σε κυβερνητικά συμβόλαια αντιμετωπίσθηκε με μετωπικές επιθέσεις από τον Τύπο. Αλλά στο τέλος, η ήττα ήρθε από την Ευρωπαίκή Επιτροπή: το 2005, υποστήριξε ότι τα σχέδια του Καραμανλή έρχονταν σε αντίθεση με τους νόμους της Ε.Ε. περι ανταγωνισμού, αναγκάζοντάς τον να τα πετάξει στην κάλαθο των αχρήστων. Από τότε, καμιά σημαντική προσπάθεια δεν έγινε για να αντιμετωπισθεί η διαπλοκή των συμφερόντων. Οι πολιτικοί που τα βάζουν με τα αφεντικά των media ρισκάρουν να βρουν τον Τύπο εναντίον τους, σύμφωνα με έναν έλληνα πολιτικό που μίλησε στο Reuters για τις εμπειρίες του, όταν ήταν υπουργός σε πρώην κυβέρνηση. Κάποια στιγμή ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, ένας ιδιοκτήτης ένός μέσου του ζήτησε να τον βοηθήσει να σταματήσει μια δικαστική έρευνα στις μπίζνες του επιχειρηματία. Και σε μια άλλη περίπτωση, ένας ιδιοκτήτης εφημερίδας που χρώσταγε ένα εκατομμύριο ευρώ σε μια κρατική εταιρεία έκανε επαφή για να κάνει συμβιβασμό και να αποφύγει το χρέος.
Είπε λοιπόν: " Θα βάζω μια διαφημιστική καταχώρηση κάθε μέρα για την κρατική εταιρεία στην εφημερίδα για αντάλλαγμα" Περίμενε λοιπόν εγώ να τηλεφωνήσεω στην εταιρεία και να κάνω τη συμφωνία. Αρνήθηκα όμως να μεσολαβήσω" είπε ο πρώην υπουργός, που μίλησε υπό το καθεστώς ανωνυμίας. Είπε άλλωστε ότι, αμέσως ξεκίνησαν οι αρνητικές αναφορές εναντίον του από την εφημερίδα του εκδότη.
Η επιμονή που δείχνουν τα φαινόμενα σύγκρουσης συμφερόντων αντικατοπτρίζεται στην πρόσφατη Έρευνα για τη Διαφθορά (Corruption Perceptions Index) που δημοσίευεσε η διεθνής Διαφάνεια (Transparency International ή TI). Η Ελλάδα κατέλαβε την 94η θέση - 14 θέσεις χαμηλότερα από το 2011 και έλαβε τη χειρότερη βαθμολογία για χώρα της Ευρωζώνης, ενώ περιληπτικά η εν Ελλάδι οργάνωση της ΤΙ ανέφερε ότι, "υπάρχουν σημαντικά δομικά προβλήματα όσον αφροά στον εκτελεστικό, το δημοσιογραφικό και επιχειρηματικό τομέα της χώρας".
Ο Σίμος Κεδίκογλου, δηλώνει τώρα ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να ομαλοποιήσει τις εκπομπές, να μεταρρυθμίσει το καθεστώς των αδειών υπό όρους και να εισαγάγει νομοθεσία που θα δημιουργήσει τους κανόνες που θα ρυθμίζουν για πάντα την τηλεοπτική αγορά.
Ακόμη όμως και χωρίς νομοθεσία, το περιβάλλον αλλάζει. Μέχρι το 2013, η ελληνική οικονομία θα έχει συρρικνωθεί κατά το 1/4 τα τελευταία 5 χρόνια. Οι οικονομικές πιέσεις έχουν ενταικοποιηθεί. Η διαφημιστική δαπάνη έχει συρρικωνθεί και μια πρόσφατη έκθεση του Reuters σχετικά με τους ισολογισμούς των δημοσιογραφικών ομίλων δείχνει ότι 18 αθηναϊκές εταιρείες έχουν ανακοινώσει ζημίες του ύψους των 2 δις Ευρώ.
Την ίδια ώρα, οι διεθνείς δανειστές της Ελλάδας, επιθυμούν να δουν πραγματικές μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα για τα δις που δανείζουν. Απαιτούν, δηλαδή, να μπουν επίτροποι στις Τράπεζες, τοποθετημένοι από την Τρόικα που θα κάτσουν μέσα στα διοικητικά τους συμβούλια και θα δίνουν το τελικό ΟΚ στις εγκρίσεις μεγάλων δανείων, συμπεριλαμβανομένων κι εκείνων που προορίζονται για δημοσιογραφικούς ομίλους.
Οι εφημερίδες Έθνος και Βήμα αντέδρασαν σ' αυτή την πρόταση με δυναμικά editorial. "Η Ελλάδα δεν είναι αποικία" έγραψε ο Ψυχάρης στην πρώτη σελίδα του Βήματος: "Απευθύνομαι σε εκείνους που πιστεύουν ότι αυτό που το Γ' Ράιχ απέτυχε να κάνει, θα επιτευχθεί τώρα από τους Ευρωπαίους γυρολόγους του χρήματος"
Αναδημοσίευση από : http://kourdistoportocali.com/post/16880/o-mpairaktarhs-toy-karamanlh-sto-reportaz-toy-reuters-gia-ta-ellhnika-mme
-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-
Special Report: Greece's triangle of power
A nexus of media, business and politics lies behind the country's crisis, say critics.
By Stephen Grey and Dina Kyriakidou
(Reuters) - In late 2011 the Greek finance minister made an impassioned plea for help to rescue his country from financial ruin.
"We need a national collective effort: all of us have to carry the burden together," announced Evangelos Venizelos, who has since become leader of the socialist party PASOK. "We need something that will be fair and socially acceptable."
It was meant to be a call to arms; it ended up highlighting a key weakness in Greece's attempts to reform.
Venizelos' idea was a new tax on property, levied via electricity bills to make it hard to dodge. The public were furious and the press echoed the outrage, labeling the tax ‘haratsi' after a hated levy the Ottomans once imposed on Greeks. The name stuck and George Papandreou, then prime minister, felt compelled to plead with voters: "Let's all lose something so that we don't lose everything."
But not everyone would lose under the tax. Two months ago an electricity industry insider revealed that some of the biggest businesses in the land, including media groups, were paying less than half the full rate, or not paying the tax at all. Nikos Fotopoulos, a union leader at power company PPC, claimed they had been given exemptions.
"It was a gift to the real bosses, the real owners of the country," he said. "The rich don't pay, even at this time."
This time the media made little fuss. "The news was not covered by the media ... because media owners were among those favored," Fotopoulos said later. Leading daily newspapers in Athens either did not mention or downplayed his claims, a review by Reuters found.
To many observers the episode illustrates the interplay between politics, big business and powerful media owners. The interwoven interests of these sectors, though not necessarily illegal or improper, are seen as an obstacle to Greece's attempts to rescue its economy. They are, say critics, partly to blame for the current crisis and for hindering reform.
Leading media owners contacted by Reuters denied exerting any improper influence or seeking favors, or did not respond to questions.
But given the international impact of Greece's crisis, concerns now extend beyond the country. A source in the troika of lenders keeping Greece afloat - the European Union, International Money Fund and European Central Bank - said: "The system is extremely incestuous. The vested interests are resisting reforms needed to make the economy competitive."
Opposite sides of the Greek political spectrum speak about the subject in colorful terms. "InGreece the real power is with the owners of banks, the members of the corrupt political system and the corrupt mass media. This is the triangle of sin," said Alexis Tsipras, leader of Syriza, the main opposition.
Panos Kamenos, leader of the right-wing Independent Greeks party, said: "The Greek media is under the control of people who depend on the state. The media control the state and the state controls the media. It's a picture of mutual blackmail."
Others are more measured. Asked about the haratsi tax, Venizelos acknowledged there were some "blatant cases of paying less tax or none at all", but blamed this on poor records held by the state-run electricity company. "In no way was there any discrimination in favor of specific property owners," he said.
Simos Kedikoglou, a government spokesman, said officials were monitoring the property tax and any errors would be rectified.
Previous efforts to curb potential conflicts of interest - in particular relating to the media - have had little effect, according to a European Commission report on media freedom and independence, published in December 2011. It said Greek media policy "has remained highly centralized in the hands of the government of the day," and that it "has been thoroughly influenced, albeit in opaque and informal ways, by powerful economic and business interests who have sought to gain power, profit, or both."
RISE OF PRIVATE MEDIA
Interplay between politicians and the media is common in many European countries, notably inItaly where Silvio Berlusconi was both prime minister and head of a media group, and in the UK, where media owners such as Rupert Murdoch, chairman of News Corp, have had contacts with successive prime ministers.
But critics say such connections are particularly significant in Greece because the state plays a large role in the economy, and because of the way media has developed there.
Private radio stations and TV channels emerged only in the 1980s, after decades of state media control. As businessmen hurried into the fray, regulation was haphazard. Successive governments let broadcasters operate without proper licenses, according to the 2011 EU report on Greek media. This semi-regulated approach led to Greece having a large number of media outlets for its population of 11 million.
In 2009 the country had 39 national daily newspapers, 23 national Sunday papers and 14 national weekly papers, according to an earlier EU study of media. Per capita, Greece has far more national newspaper titles than, say, Germany or the UK. The country also has nine national TV stations, six of them privately owned, and numerous private radio stations.
A 2006 cable from the U.S. Embassy in Athens, obtained by Wikileaks, noted: "How can all these media outlets operate profitably? They don't. They are subsidized by their owners who, while they would welcome any income from media sales, use the media primarily to exercise political and economic influence."
At the same time, much of the economy outside the shipping industry depends on state contracts or licenses.
"Most companies in Greece are essentially waiting to get money from the state," said Theodoros Roussopoulos, a former government press minister. "Greece is officially capitalist, but in effect socialist."
Media owner Ioannis Alafouzos told Reuters that some of the media "are in effect press offices for business groups." Alafouzos, whose family owns SKAI TV, Greece's fifth largest station, and Kathimerini, a leading newspaper, added: "It's developed into a completely unhealthy situation. The purpose of media has been largely to execute specific tasks for their owners."
Alafouzos, whose wealth comes from shipping, said his family had been careful not to depend on government dealings. His critics say that SKAI was among the companies found to be paying no haratsi tax - an omission SKAI says was caused by local bureaucracy - and that his media interests benefit from state advertising. Alafouzos described the latter as a minimal proportion of his media interests' revenue.
FAMILY CONNECTIONS
One nexus of interwoven interests is MEGA Channel, Greece's biggest TV station, which is co-owned by businessmen who are leaders in, or have strong connections to, other sectors of the economy.
The biggest collective stake in the TV station is owned by members of the family of George Bobolas. One of his sons, Fotios, is a director of Teletypos, the channel's holding company. Another son, Leonidas, is chief executive and a major shareholder of Ellaktor, a construction giant founded by his father that has participated in multi-billion euro contracts with the state. Leonidas has no stake in Teletypos.
The Bobolas family also controls Ethnos, a popular daily and Sunday newspaper, other print media and websites. From the large, grey headquarters of their publishing company in Halandri, a northern suburb of Athens, the extent of the family interests is evident. Nearby is the Athens ring-road, built by an international consortium that included Ellaktor. Alongside the road is a new railway line to the airport, also built with Bobolas involvement.
George Bobolas did not initially respond to questions about his family's various interests. Instead, his newspaper Ethnos published several articles in the days after Reuters submitted questions to him. One alleged that Reuters "continues, it seems, to target our country, the Greek economy and entrepreneurship." Another described Reuters as a "fifth column" for the troika and alleged that Athens was being flooded by foreigners out to "undertake the demolition of public figures according to Anglo-Saxon practices."
After a further request from Reuters, Bobolas said in a letter: "I have never used the media owned by companies in which I participate, for the promotion of interests of the holding company Ellaktor S.A. ... Newspaper Ethnos has never used influence or asked any favors from rulers, for the benefit of Ellaktor."
Bobolas said former prime ministers could verify he had never asked for any favors and added: "One could say that Ethnos' severe judgment on governmental actions and politicians in general, could be considered as obstacle and not help to Ellaktor's corporate interests".
In a written statement, construction firm Ellaktor said its subsidiaries engage in both private and public contracts, and that it pursues public contracts "by participating exclusively in open international tenders, in accordance with Greek and European legislation."
Other figures involved in MEGA Channel include the family of Vardis Vardinoyannis, who is prominent in oil and shipping, and Stavros Psycharis, who controls the DOL media company.
George Vardinoyannis, son of Vardis, serves on MEGA Channel's board, and the family also owns a smaller station called Star Channel. The family is also the major shareholder in Motor Oil Hellas, one of two Greek refinery operators.
In an email, a spokeswoman for the family said: "Most of our companies are based abroad or have an international exposure. The production and sales of Motor Oil Hellas refinery, our biggest investment in Greece, are consistently 70 percent export oriented ... None of our companies rely in any way on government contracts or business."
Psycharis, whose company DOL publishes leading newspapers and has won state contracts in education, culture, travel, and printing, is MEGA Channel's chairman.
In 2006, he sued two investigative journalists who alleged on a radio program that he lobbied for the sale of Eurofighters to Greece and had used his newspapers to promote the merits of a deal. Psycharis denied the allegations. Three years later, after a court hearing, his case was dismissed.
The court rejected one claim by the journalists, but accepted that Psycharis' newspaper had campaigned for the Eurofighter deal. An appeal is pending. Psycharis did not respond to questions about the case.
In late November one of his newspapers chastised Apostolos Kaklamanis, a former speaker of the Greek parliament, who had told PASOK lawmakers that the era when oligarchs "appointed the party leader" had passed. Days after Kaklamanis spoke out, To Vima, a leading newspaper controlled by Psycharis, ran an article referring to his comments and promising to make allegedly embarrassing revelations about Kaklamanis.
Psycharis did not respond to questions about his media holdings or his wider interests.
Critics of links between media and business also cite the case of a gold mine project in Halkidiki, northern Greece. The mines were sold by the Greek government in 2003 to a newly-formed Greek mining company. Soon afterwards the construction firm in which the Bobolas family has an interest acquired a stake in it.
Local opponents campaigned vigorously against a license for the mining project being granted, claiming it would harm the environment. Tolis Papageorgiou, a leading figure in the protest group Hellenic Mining Watch, alleged that newspapers controlled by the Bobolas family failed to report large demonstrations opposing the mine and vilified an environment minister, Tina Birbili, who blocked a license for it.
"Just days into her new job in 2009 she became the target of media controlled by Bobolas because she refused to issue a license to the mining company," Papageorgiou alleged.
Soon after Birbili's appointment in 2009, newspapers owned by the Bobolas family christened her "Green Tina" and criticized her performance. Reports said she was blocking many kinds of development. The articles did not mention that the newspapers' owners had a family interest in the mine or the construction trade.
In his letter to Reuters, Bobolas said that Ethnos strongly supports large-scale projects that create employment and help the country recover from its economic crisis.
Birbili, who declined to comment for this article, was sacked in June 2011; a license to operate the mine was subsequently granted. After it was issued, construction firm Ellaktor, according to its annual accounts, booked a profit of 261 million euros from partly selling off and partly revaluing its stake in a Canadian company that had by that time bought 95 percent of the mine.
A former aide to the Greek prime minister of the time said Birbili's sacking was not related to the mine. The former environment minister who authorized the license, George Papaconstantinou, said "the decision was made solely on the basis the environmental impact study", which had been positive about the mine.
In his letter to Reuters, Bobolas said the only remaining connection his family has with the mine is his son's indirect stake of less than one percent.
TWO HATS
In the media, potential conflicts of interest can arise even at low levels. Tucked away inside the headquarters of the Athens union of journalists, ESHEA, is a list of its members who work for the government, for example in press offices; dozens wear a second hat as newspaper journalists at the same time.
The union's rules ban its members from working for bodies they cover as journalists. In an effort to unmask those breaching that rule, the union obtained a list of government-employed journalists in 2005. But it was never published.
Some of those named on the list complained; Greek officials judged that publishing the list would violate personal privacy. It was a decision that Dimitris Trimis, the union president, calls a serious defeat.
"There is a triangle of political powers, economic powers and media owners, and nobody can tell who has the upper hand," he told Reuters, sitting under the dusty portraits of his predecessors. "It starts from the top, between the minister and the publisher, and it trickles down to the press office and the journalist. It's a pyramid."
One example, he said, was a TV studio set up in 2007 by the Agriculture Ministry to promote its activities. Although about 50 people, including political journalists, were hired, only a few had anything much to do, he said. "Many more than would be needed were hired and it was clear it was a perk," Trimis said.
A spokesman for the ministry said the studio never employed full-time staff and that it closed in 2009.
Reuters has identified at least nine press officers for financial institutions who also write in the media, which has largely failed to report the need for the nation's financial system to be reformed. The "double hatters" include Alexandros Kasimatis, a financial journalist at a Sunday newspaper, who also works as head of public relations for the Capital Markets Commission (CMC), a key financial regulator of listed companies. Reuters could find no articles by Kasimatis, who writes about companies but not the CMC, in which he declared his CMC role.
Kasimatis said: "It is not a conflict of interest. The Athens Journalists' Union allows members to work at press offices provided they don't cover who they work for. And I never write about the CMC."
In an email to Reuters, Costas Botopoulos, chairman of the CMC, said Kasimatis' two jobs were compatible.
Another journalist, who did not face direct conflicts of interest, was still nicknamed Ms Light-Water-Telephone by fellow journalists because she was said to work both for To Vima newspaper and three public utility companies. Ioanna Mandrou, who now works for Kathimerini and SKAI TV, confirmed she had worked in the press office of OTE, a state telecoms company, and briefly as a consultant to a state water company. She said she had not worked for an electricity company.
"In To Vima I was a reporter covering judicial affairs and that had nothing to do with my work in OTE. And when I say I 'worked' for OTE, I literally mean I worked," she said. "I can tell you that around 95 percent of the people employed in similar jobs do nothing."
She said it was common for politicians to arrange such jobs as favors.
Kedikoglou, the government spokesman, said members of the journalists' union "have the right to work in state companies and as press officers under certain conditions and providing that they do not have conflicting interests."
PROSPECTS FOR CHANGE
Over wine and kebabs on a cool October evening in 2004, then prime minister Costas Karamanlis declared war on powerful forces in Greek society.
"We will not let five pimps and five vested interests manipulate our political life," he told conservative lawmakers invited for dinner at Bairaktaris taverna in Athens, according to people present at the meeting. He did not specify who he was referring to.
Karamanlis' subsequent efforts to restrict access to state contracts by media owners were met with full-frontal attacks from the press. But in the end, defeat came from the European Commission: in 2005, it said Karamanlis' plans violated EU competition rules, forcing him to scrap them.
Since then, no significant attempt has been made to tackle the interweaving of interests. Politicians who clash with media owners risk a bad press, according to one senior Greek politician who spoke to Reuters about his experiences when he was a minister in a former government. In one instance, he said, a media owner asked him to help stop a judicial investigation into the media owner's affairs. And, in another, a newspaper publisher who owed a million euros to a state-owned company contacted him seeking a deal to escape the debt.
"He said ‘I will put an advert for the state-owned company every day in the paper to settle it.' He expected me to call the company and make a deal. I refused to intervene," said the ex-minister, who spoke on condition of anonymity. He said he was subsequently the subject of negative reports in the publisher's paper.
The persistence of potential conflicts of interest is reflected in the latest Corruption Perceptions Index compiled by the campaign group Transparency International (TI). It ranked Greece 94th - 14 places lower than in 2011 and the lowest ranking of any euro zone country - and the group's Greek branch concluded "there are significant structural issues with the executive, the media and the business sector."
Kedikoglou, the government spokesman, said ministers now want to "normalize" broadcasting. The government intends to reform the regime of "provisional licenses" and bring in "legislation that will permanently set the rules applying to the television market," he said.
Even without legislation, the landscape is changing. By 2013 Greece's economy will have dwindled by a quarter in five years. Financial pressures have intensified. Advertising has shrunk and a Reuters study of recently-published accounts shows the top 18 Athens-based media companies have declared debts totaling more than 2 billion euros.
At the same time the international lenders keeping Greece afloat want real reform in exchange for their billions. They are, for example, demanding that trustees appointed by the troika sit on bank boards and have the final say in approving major loans, including those to media organizations.
The newspapers Ethnos and To Vima reacted to that proposal with scathing editorials. "Greece is not a colony," wrote Psycharis in a front page article in To Vima. "I address those who think that what the Third Reich failed to do will now be achieved by Europe's money peddlers."
(Additional reporting by Nikolas Leontopoulos and Costas Pitas; Editing by Richard Woods and Simon Robinson)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου