"Ω Κρίτων, έφη, τω Ασκληπιώ ωφείλομεν αλεκτρυόνα. αλλά απόδοτε και μή αμελήσητε" Σωκράτης, 469-399 π.Χ.

Δευτέρα 17 Ιουνίου 2013

Ρενέ Γκοσινί - Λούκι Λουκ, Αστερίξ & Οβελίξ

Νοέμβριος 2010

Ρενέ Γκοσινί

Βρισκόμαστε στο 50 π.χ. Όλη η Γαλατία βρίσκεται υπό Ρωμαϊκή κατοχή. Όλη; Όχι! Ένα μικρό χωριό αντιστέκεται ακόμα.
Έτσι ξεκινούσαν οι περιπέτειες ενός μικρόσωμου ήρωα που έμελλε να γίνει μαζί με τον.... εύσωμο φίλο του Οβελίξ, μια από τις καλύτερες παρέες μας στα εφηβικά μας χρόνια.
Ποιος, όμως, ήταν πίσω από αυτούς τους αντιστασιακούς Γαλάτες;







Πατέρας του Αστερίξ υπήρξε ο Ρενέ Γκοσινί.
Γεννήθηκε στο 5ο Διαμέρισμα του Παρισιού στις 14 Αυγούστου 1926. Το 1928 μετακόμισαν με την οικογένειά του στην Αργεντινή, αφού ο πατέρας του δέχτηκε μια πολύ καλή θέση στο Μπουένος Άιρες. Εκεί φοίτησε σε γαλλικό σχολείο. Σε ηλικία 17 ετών χάνει τον πατέρα του αιφνιδίως και αναγκάζεται να δουλέψει. Στην αρχή ως βοηθός λογιστή σε επιχείρηση επισκευής ελαστικών αυτοκινήτων και αργότερα ως βοηθός σκιτσογράφου σε μια διαφημιστική εταιρεία. Τον Οκτώβριο του 1945 εγκαθίσταται μαζί με τη μητέρα του στη Ν.Υόρκη. Θέλοντας, όμως, να αποφύγει να υπηρετήσει στον αμερικανικό στρατό γυρνά στη Γαλλία, ένα χρόνο μετά. Την περίοδο της παραμονής του στο Παρίσι δημιουργεί Το κορίτσι με τα μάτια από χρυσό, βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα του Μπαλζάκ. Το 1947 επιστρέφει στη Ν.Υόρκη, όπου για ένα χρόνο μένει άνεργος έως ότου προσληφθεί σε ένα μικρό στούντιο. Εκεί γνωρίζει τον Γουίλ Έλντερ, τον Τζον Σέβεριν, τον Χάρβεϊ Κούρτζμαν και τον Τζακ Ντέιβις. Η ομάδα αυτή θα δημιουργήσει αργότερα το περίφημο περιοδικό MAD.

Ο Γκοσινί την ίδια χρονιά (1948) παίρνει τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στον οίκο Kunen, μέσω του οποίου εξέδωσε τέσσερα παιδικά βιβλία με την υπογραφή του. Playtime Sories, The Monkey In The Zoo, Water Pistol Pete and Flying Arrow και Jolly Jngle. Tότε γνωρίστηκε με τον Ζόζεφ Γκιλέν και μέσω αυτού με τον Μορίς Ντε Μπεβέρ, μετέπειτα δημιουργού του Λούκι Λουκ. Οι περιπέτεις του φτωχού και μόνου καουμπόυ δημοσιεύθηκαν στην αρχή στο περιοδικό Spirou και αργότερα στο Pilote με τεράστια επιτυχία . Η συνεργασία τους κράτησε 22 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων ο Γκοσινί έγραψε περίπου εβδομήντα σενάρια. Όπως εξομολογήθηκε ο Μόρις σε μια συνέντευξή του : Υπήρξε ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος. Όταν έγραφε τα σενάρια ήξερε πώς εγώ κατόπιν θα τα σχεδίαζα. Όταν με τη σειρά μου τα διάβαζα, ήξερα τί ήθελε να κάνει. Υπήρχε μια συνοχή, την οποία είχα και με άλλους σεναριογράφους ύστερα από αυτόν. Όμως ο Γκοσινί είχε το χάρισμα να γράφει το σενάριο σε δύο επίπεδα. Το πρώτο ήταν για τα παιδιά. Στο δεύτερο, όμως, έκλεινε το μάτι στην επικαιρότητα. Αυτό ήταν για τους ενήλικες. Πρόσφερε το μεγάλο πλεονέκτημα να μπορέσουμε να μεγαλώσουμε το κοινό των κόμιξ.
Το 1951 ο ιδιοκτήτης του πρακτορείου World Press, Ζορζ Τρουαφοντέν, με τον οποίο διατηρούσε φιλία, τον πείθει να επιστρέψει στο Παρίσι προσφέροντάς του τη θέση του διευθυντή στις εκδόσεις του. Eκείνη την εποχή ο Ρενέ Γκοσινί γνωρίζει τον Αλμπέρ Ουντερζό, η συνεργασία των οποίων έμελλε να χαρίσει σε όλο τον κόσμο το χωριό των τρελλών.
Την άνοιξη της ίδιας χρονιάς συναντά τον σκιτσογράφο Ζαν Ζακ Σανπέ όπου λίγα χρόνια αργότερα παρουσιάζουν το Μικρό Νικόλα σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Η σειρά αυτή μεταφράστηκε σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες και ''έζησε'' δέκα χρόνια. Ο Ρενέ ανακάλυψε τη μαγική συνταγή, δηλαδή να περιγράφει σε πρώτο πρόσωπο τη ζωή ενός παιδιού έξι έως δέκα ετών, λέει ο Σανπέ σε συνέντευξή του στη Φιγκαρό. Ο Μικρός Νικόλας είναι τα παιδικά χρόνια που εκείνος κι εγώ θα θέλαμε να έχουμε ζήσει.
Από το 1957 μέχρι το 1959 γράφει τα κείμενα για το κόμιξ που δημοσιευόταν τότε στο Tin Tin με τίτλο Prudence Petitpas. Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι η ηλικιωμένη Προυντένς που ζει με το αγαπημένο της γατί Στάνισλας.
Παράλληλα στο ίδιο περιοδικό από το 1957 μέχρι το 1965 περιγράφει τις περιπέτειες του Ιταλού γκαφατζή μετανάστη, Σινιόρ Σπαγγέτι.


Το 1959 η κοινοπραξία Edifrance - Edipresse ξεκίνησε να εκδίδει το περιοδικό Pilote με τον Γκοσινί ως τον πλέον παραγωγικό συγγραφέα του. Στο πρώτο τεύχος, στις 29 Οκτωβρίου 1959 εμφανίσθηκε για πρώτη φορά η πιο γνωστή δημιουργία του. Ο Αστερίξ, ο Γαλάτης. Η επιτυχία ήταν άμεση και παγκόσμια. 
Τρία χρόνια αργότερα σε συνεργασία με τον Ζαν Ταμπαρί παρουσιάζουν στους φίλους των κόμιξ έναν άλλο χαρακτήρα που αγαπήθηκε πολύ. Ο ραδιούργος Ιζνογκούντ από τη Βαγδάτη εμφανίζεται το 1962 στο τεύχος ιανουαρίου του περιοδικού Record με τίτλο Οι περιπέτειες του Χαλίφη Χαρούν Ελ πουσάχ. Λίγο αργότερα αλλάζει τίτλο και αρχίζει να δημοσιεύεται στο Pilote.
Το 19676 ο Γκοσινί παντρεύεται την -κατά δεκαοκτώ χρόνια νεότερή- του Ζιλμπέρ Πολαρό Μιλό και το 1968 γεννιέται η κόρη τους Άννα.
Ο Ρενέ ιδρύει τα στούντιο Ιντεφίξ μαζί με τον Ουντερζό και τον Ντραγκό. Σκηνοθετεί μερικά από τα αριστουργήματα των κινουμένων σχεδίων Αστερίξ και Κλεοπάτρα, Οι Δώδεκα Άθλοι του Αστερίξ, Ντέιζι Τάουν και η Μπαλάντα των Ντάλτον.

Το όνομα του Γκοσινί συνδέθηκε με το ανώνυμο, μικρό χωριό της Αρμορικής, του οποίου οι κάτοικοι, στο έτος 50 π.Χ αποδεικνύουν καθημερινά ότι αντιστέκονται και θα αντιστέκονται πάντα στους Ρωμαίους. Αντίθετα από τον Ουντερζό που ήθελε έναν ήρωα σωματώδη και επιβλητικό, ο Γκοσινί επιθυμούσε έναν αντι-ήρωα, έναν μικροφτιαγμένο πλην πανέξυπνο τυπάκο που θα έβγαζε όμως και γέλιο. Το όνομά του το επέλεξε, όπως λέγεται, ώστε να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε ενδεχόμενη μελλοντική κατάταξη των ηρώων των κόμιξ σε αλφαβητική σειρά. Έτσι επέλεξε το Αστερίξ, συνδυάζοντας τις λέξεις Αστερίσκος (* δηλ. τυπογραφικό σημάδι) και το Rix που σημαίνει βασιλιάς στην κελτική γλώσσα. Ο χαρακτήρας άρεσε τόσο πολύ στο κοινό ώστε το Νοέμβριο του 1965, όταν οι Γάλλοι εκτόξευσαν τον πρώτο δορυφόρο τους με κωδική ονομασία Α1, ανεπίσημα οι τεχνικοί τον είχαν βαφτίσει Αστερίξ!
Ο Οβελίξ βαφτίστηκε έτσι λόγω… της κομψότητάς του, την οποία κληρονόμησε κυρίως από τον πατέρα του. Οι οβελίσκοι στην αρχαία Αίγυπτο ήταν πέτρινες στήλες προς τιμήν του θεού Ήλιου. Ο ήρωας αυτός χαρακτηρίζεται επιπλέον για την ….γαλατική αβρότητα έναντι των Ρωμαίων, τους οποίους επιθυμεί για λόγους αρχής να αποτελειώνει ο ίδιος. Τη δύναμή του την οφείλει σε μια άτυχη στιγμή των βρεφικών του χρόνων, όταν έπεσε στη χύτρα με το μαγικό ζωμό. Ο προμηθευτής μενίρ, έγινε από το δεύτερο κιόλας επεισόδιο -Χρυσό δρεπάνι- αχώριστος με τον Αστερίξ.
Και φυσικά όπως δήλωναν και οι ίδιοι οι δημιουργοί το διασημότερο δίδυμο των Γαλατών δεν θα ήταν πλήρες αν δεν ήταν…. τρίδυμο! Πολύ σύντομα -Ο γύρος της Γαλατίας- ήρθε στην παρέα τους να προστεθεί ο οικολόγος σκύλος Ιντεφίξ, του οποίου το όνομα επιλέχθηκε μετά από ψηφοφορία των αναγνωστών του Pilote, μεταξύ πολλών άλλων ονομάτων. Και φυσικά ο Ιντεφίξ επειδή αφενός αγαπά το πράσινο και αφετέρου έχει ανατραφεί από τον Οβελίξ, αρέσκεται και στις... στολές των Ρωμαίων!
Απαραίτητος για τους άθλους τους, ο Δρ(ο)υίδης Πανοραμίξ, που κατέχει το μυστικό για την παρασκευή του περίφημου μαγικού ζωμού. Μάλιστα, ο Γκοσινί σε μια εξομολόγησή του σχετικά με τις ….οικογενειακές επιπτώσεις των χαρακτήρων του, ανέφερε κάποτε το εξής περιστατικό: όταν η κόρη του Άννα πήγε στο Δημοτικό οι μόνες πληροφορίες που είχε σχετικά με τους Δρ(ο)υίδηδες ήταν ό,τι αφορούσε στον Πανοραμίξ, μαζί και το μαγικό ζωμό! Με τον τρόπο αυτό περιέγραψε, λοιπόν, στη δασκάλα τα πρόσωπα αυτά, γεγονός για το οποίο εκείνη επέπληξε τους γονείς της.

Οι υπόλοιποι της συντροφιάς είναι ο αρχηγός Μα(τ)ζεστίξ, ο βάρδος Κακοφωνίξ, ο ψαρέμπορας Αλφαβητίξ, ο σιδηρουργός Αυτοματίξ αλλά και πολλοί άλλοι επώνυμοι και ανώνυμοι κάτοικοι του χωριού, άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι εκτός από το μόνιμο άγχος που έχουν, μην τυχόν τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι, επιδίδονται συχνότατα στο σπορ των καυγάδων και ειδικότερα των… ψαροκαυγάδων. 
Ο Μα(τ)ζεστίξ μάλιστα, ο αρχηγός ή αλλιώς το γουρουνάκι της Μπονεμίνα, έχει ακόμη ένα άγχος πέραν του συνολικού περί πτώσης του ουρανού: αν θα σκύψουν οι βαστάζοι του, όταν περνούν τις πόρτες διότι αλίμονο αν έσκυβε ο αρχηγός! Η ... απήθεια των βαστάζων έχει δώσει αφορμή για σπαρταριστά περιστατικά στη.. βασιλική καλύβα!
Ο Αλφαβητίξ, ο μοναδικός ψαρέμπορος στην ιστορία του οποίου τα ψάρια ενίοτε ενοικιάζονται, αλλά συνήθως ίπτανται μετά τις δυναμικές παρεμβάσεις του Αυτοματίξ. Του σιδερά του χωριού ο οποίος επιτελεί και ένα επιπλέον έργο: προστατεύει μόνιμα τους Γαλάτες από ενδεχόμενη επίθεση των μελωδιών του Κακοφωνίξ! Σεβαστικός Γαλάτης, ποτέ μα ποτέ δεν χτυπάει εκείνο το ερείπιο τον ΜαθουσαλίξΩ! μα τον Τουτάτης, είναι τρελοί αυτοί οι Γαλάτες! 


Πρωταγωνιστές επίσης είναι και οι δύστυχοι Ρωμαίοι, όλων των βαθμίδων με προεξάρχοντα τον Ιούλιο Καίσαρα, Γαλάτες από τις περιοχές, εγγύς … της Βρετάνης (γιατί μην ξεχνάμε ότι το χωριό είναι το κέντρο του κόσμου!) αλλά και διάφοροι λαοί σ΄ όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Το άλλο και πιο αγαπημένο σπορ των ανίκητων Γαλατών είναι η λεληλασία των 4 ρωμαϊκών οχυρών που προστατεύουν τα… σύνορα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τους βαρβάρους! Ενώ οι φτωχοί λεγεωνάριοι πέφτουν με μια στο πεδίο της μάχης, ο Ιούλιος παραμένει περήφανος στο άλογό του. Κι όταν τους χρειαστεί, οι Γαλάτες είναι κοντά του (βλ. Ο γιος του Αστερίξ και Ο Αστερίξ στην Ελβετία). Έτσι! Για να είναι βέβαιοι οι Γαλάτες ότι κάποτε θα διατάξει νέα επίθεση των ανίκητων λεγεώνων του. Που με άλλες λέξεις σημαίνει ξύλο. Και μετά το ξύλο ένα καλό τσιμπούσι κάτω από τον μονίμως έναστρο ουρανό!
Οι ήρωες ταξίδεψαν στην Ελλάδα, στην Αίγυπτο, στην Ινδία, στο Βέλγιο, στην Ελβετία, στην Κορσική, στη Μεγάλη Βρετανία, στην Ιταλία, στη Γερμανία, στην Ισπανία και στη Σκανδιναβία, έκαναν το γύρο της Γαλατίας, φιλοξενήθηκαν στη Λουτέτια (Παρίσι) και αντιμετώπισαν τους Νορμανδούς, ανακάλυψαν την Αμερικανική ήπειρο, πολλά-πολλά χρόνια πριν ο Κολόμβος φθάσει εκεί, και κράτησαν ως επτασφράγιστο μυστικό την επίσκεψή τους στηνΑτλαντίδα. Τότε που ο λαίμαργος Οβελίξ λιμπίστηκε το μαγικό ζωμό με αποτέλεσμα να χάσει την.. κομψότητά του και να γίνει πάλι παιδί!
Βέβαια, αξίζει να επισημάνουμε ότι εκτός από τους Ρωμαίους, μόνιμα .. θύματα του Αστερίξ, του Οβελίξ και ενίοτε και του Ιντεφίξ είναι εκείνοι οι δύστυχοι πειρατές που σε κάθε περιπέτεια, βρίσκονται χωρίς πλοίο! Στο τέλος βέβαια είναι πάντα ελεύθεροι, αν και δαρμένοι, ώστε να αποχαιρετούν το ..σκαρί τους, το οποίο δεν ας μην ξεχνάμε ότι δεν το έχουν ξεχρεώσει ακόμη ….
Αλλά και τα αγριογούρουνα που ομολογουμένως πολλαπλασιάζονται με απίστευτο ρυθμό! Διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις καθημερινές απαιτήσεις του Οβελίξ αλλά ούτε και να καλύψουν ένα γενναίο, γαλατικό τσιμπούσι κάτω από το φως του φεγγαριού. Κάποτε μάλιστα τα δύστυχα ζωντανά προσαρμόσθηκαν στο πολεμικό περιβάλλον τους. Κι έτσι οδηγούσαν πάντα τον Οβελίξ και τονΑστερίξ προς μία ρωμαϊκή περίπολο για να τους αποσπάσουν την προσοχή. Το αποτέλεσμα; Στη Ρώμη συζητήθηκε ξανά το θέμα επειδή ο Καίσαρας πίστεψε ότι οι Γαλάτες έχουν άγρια ζώα τα οποία επιτίθενται στους γενναίους λεγεωνάριους του ΑκουάριουμΠετιμπόνουμΛαβδάνουμ και Μπαμπάορουμ. Αυτό το τελευταίο συνήθως ούτε ο ίδιος ο Ιούλιος δεν μπορούσε να το αρθρώσει σωστά!
Φυσικά από τις περιπέτειες του Αστερίξ, που διαδραματίζονται κυρίως σε δάση, δεν είναι δυνατόν να λείπουν και τα άγρια ζώα. Στην περιπέτεια Το Χρυσό Δρεπάνι,οι άτυχοι λύκοι, χωρίς να γνωρίζουν με ποιους έχουν να κάνουν τόλμησαν να αντισταθούν στους Γαλάτες. Τα αποτελέσματα σίγουρα, έπληξαν τη φήμη των περήφανων θηλαστικών, τα οποία, μα το Μπελισαμά, δεν τρώγονται κιόλας!
Και οι γυναίκες. Αχ! Αυτές οι μόνιμες κάτοικοι ή γκεστ σταρ, ταράζουν τα νερά του χωριού σκορπίζοντας έρωτα, θαυμασμό αλλά και πολλές φορές βία και ανατροπή των ισορροπιών! Ξέρουν να μαγειρεύουν, να ερωτεύονται, να γοητεύουν, να διδάσκουν, να φιλοσοφούν αλλά πάνω απ΄ όλα ξέρουν να είναι Γαλάτισσες με ό,τι συνεπάγεται αυτό!

Ο Ρενέ Γκοσινί, έφυγε από τη ζωή πολύ νέος. Πέθανε στο Παρίσι αιφνίδια από καρδιακό επεισόδιο, σε ηλικία 51 ετών, στις 5 Νοεμβρίου 1977. Λίγο μετά το θάνατό του συνεχίστηκαν οι δικαστικές διαμάχες που είχαν προκύψει ήδη, με τον οίκο του Νταργκό. Οι περισσότερες ήταν νικηφόρες για την εταιρεία Αλμπέρ-Ρενέ που ιδρύθηκε από τον Ουντερζό. Τα δικαιώματα του συγγραφέα διαχειρίζεται η κόρη του Άννα, σε συνεργασία με τον σκιτσογράφο.
Μπορεί οι μετά θάνατον του πατρός, περιπέτειες του Αστερίξ να μην υστερούν εικαστικά σε σχέση με τις άλλες, ωστόσο είναι κοινή παραδοχή ότι υπολείπονται σεναρίου, παρ΄ όλες τις προσπάθειες του μεγάλου σκιτσογράφου να προσεγγίσει το πνεύμα του φίλου του. Εντονότερη κριτική ασκήθηκε για την τελευταία περιπέτεια (2005) με τίτλο Και ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι τους, που ξένισε λόγω των εξωγήινων πλασμάτων τους κλασικούς αναγνώστες.
Η σύγκριση είναι αναπόφευκτη. Ο Ρενέ Γκοσινί, πέρα από το ανεξάντλητο χιούμορ του, μας μετέφερε μέσα από τις περιπέτειες των Γαλατών πολλά ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία διαφόρων λαών, οι οποίοι όπως είναι γνωστό, κατά κανόνα είναι …. τόσο τρελοί όσο και οι Ρωμαίοι! Αντίστοιχα ο μεγάλος δημιουργός στις περιπέτειες του Λούκι Λουκ, είχε συμπεριλάβει πλήθος πραγματικών γεγονότων και υπαρκτών προσώπων. Οι 33, συνολικά, περιπέτειες τουΑστερίξ, εκ των οποίων οι 24 σε κείμενα του Γκοσινί, έχουν μεταφρασθεί σε περισσότερες από 100 γλώσσες στον κόσμο αλλά και σε πολλές διαλέκτους. Στη χώρα μας ειδικότερα έχουν κυκλοφορήσει αρκετά τεύχη στην Αρχαία Ελληνική αλλά και στην ΠοντιακήΚρητική και Κυπριακή διάλεκτο. Επίσης ορισμένες περιπέτειες μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο με έναν εξαιρετικό Ζεράρ Ντεπαρντιέ, στο ρόλο του Οβελίξ.
Ο χαρακτήρας που εμπνεύστηκε ο Ρενέ Γκοσινί, έχει καταξιωθεί ως ένα πραγματικό σύμβολο για τη Γαλλία. Μάλιστα όταν στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 το Παρίσι διεκδικούσε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων του 1992, ο τότε δήμαρχος της πόλης και μετέπειτα Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Ζακ Σιράκ, απευθύνθηκε στον Αλμπέρ Ουντερζό ώστε να ετοιμάσει μία αφίσα και ένα τετρασέλιδο κόμιξ, για την προβολή των ενεργειών με κεντρικό ήρωα τον Αστερίξ. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο πολύ όμορφο, που λέγεται ότι οι Αθάνατοι, παρόλο που δεν υπερψήφισαν το Παρίσι, δεν επέστρεψαν ποτέ το πρωτότυπο της αφίσας στο δημιουργό της.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 
Η γαλλική σελίδα του Ρενέ Γκοσινί 
Βικιπαίδεια: Ρενέ Γκοσινί
Μετάφραση συνέντευξης του Γκοσινύ (1973)
Οι περιπέτειες του Μικρού Νικόλα
Ο Μικρός Νικόλας σε νέες Περιπέτειες
Ο Aστερίξ στη Γουόλ Στριτ
Ο κύριος Σπαγγέτι στην εφημερίδα του Τεν Τεν
Η σελίδα του Λούκι Λουκ
Εκδόσεις Le Lombard 
Εκδόσεις ΜΑΜΟΥΘ COMIX

Αυτό το άρθρο προέρχεται απο το: Το μολύβι: Αφιερώματα http://szafiropoulou.blogspot.com/p/blog-page_3511.html#ixzz2WPnRFRtb

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου