“ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ” Η “ΣΟΦΗ ΧΡΗΣΗ” ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΝΕΡΩΝ;
(Προβλήματα αξιοποίησης των υπόγειων νερών με μακρόχρονη προοπτική)
Από τον
Γ. Καλλέργη
Υδρογεωλόγο , καθηγητή Παν/μίου Πατρών *
1. “Διαχείριση” ή “σοφή χρήση” των υπόγειων νερών;
Ο όρος “Διαχείριση”, όταν αναφέρεται στους υδατικούς πόρους, κατά κανόνα συνοδεύεται από επιθετικούς προσδιορισμούς του τύπου “ορθολογική”, “βέλτιστη”, αειφόρος” κ.λ.π. ανάλογα με τον “Διαχειριστή” και την χρονική περίοδο, δηλαδή ανάλογα με το κριτήριο που δεσπόζει κατά τη διαχείριση. Το 1986 (1) ο Driscoll εισάγει τον όρο “σοφή χρήση” (“wise use”) η οποία φαίνεται να αποτελεί συγκερασμό των πιο πάνω επιθετικών προσδιορισμών.
Από τους υδατικούς πόρους οι επιφανειακοί είναι απολύτως διακριτοί, μια και συγκεντρώνονται στις λεκάνες απορροής. Τα όριά τους είναι τοπογραφικά και μπορούν να χαραχτούν με τη βοήθεια τοπογραφικών χαρτών. Το νερό ρέει προς την κατεύθυνση που κλίνει τοπογραφικά η μορφολογία. Τα επιφανειακά νερά δεν μπορούν να διασχίσουν τους τοπογραφικούς υδροκρίτες (εκτός των περιπτώσεων μεγάλων πλημμυρών) και οι θέσεις των υδροκριτών αυτών είναι σταθερές, τουλάχιστον στην χρονική κλίμακα του μηχανικού.
Από την άλλη μεριά, οι υπόγειοι υδατικοί πόροι (υδροφόροι) δεν είναι ευδιάκριτοι και συχνά ούτε διακριτοί ανάμεσά τους. Τα όρια των υδροφόρων είναι φυσικά και όχι τοπογραφικά. Σε δοσμένο σημείο μπορεί να υπόκεινται της επιφάνειας του εδάφους περισσότεροι υδροφόροι. Καθένας υδροφόρος μπορεί να έχει διαφορετικά χημικά και υδραυλικά χαρακτηριστικά, να έχει διαφορετική πηγή ή περιοχή εμπλουτισμού και διαφορετική περιοχή εκφόρτισης. Επιπλέον, οι υπόγειοι υδροκρίτες δεν συμπίπτουν κατά κανόνα με τους επιφανειακούς υδροκρίτες.